1 00:00:05,240 --> 00:00:08,840 Οδηγώντας την αίσθηση της όρασης πολύ πέρα από τις αντιλήψεις των 2 00:00:08,920 --> 00:00:13,200 προγόνων μας, αυτά τα υπέροχα όργανα, τα τηλεσκόπια, ανοίγουν το δρόμο 3 00:00:13,280 --> 00:00:17,240 προς μία βαθύτερη και τελειότερη κατανόηση της φύσης. - Καρτέσιος, 1637 4 00:00:17,760 --> 00:00:22,560 Για χιλιετηρίδες το ανθρώπινο είδος ατένιζε τον μαγευτικό νυχτερινό ουρανό 5 00:00:22,640 --> 00:00:28,320 χωρίς να κατανοεί ότι τα χιλιάδες άστρα του γαλαξία μας είναι ήλιοι σαν τον ήλιο μας 6 00:00:28,400 --> 00:00:33,400 ή ότι υπάρχουν δισεκατομμύρια γαλαξίες στο Σύμπαν 7 00:00:35,440 --> 00:00:38,800 ή ότι είμαστε ένα στιγμιότυπο στο σύμπαν 8 00:00:38,880 --> 00:00:42,520 που έχει ηλικία 13.7 δισεκατομμυρίων ετών. 9 00:00:42,600 --> 00:00:46,080 Χρησιμοποιώντας σαν εργαλεία μοναχά τα μάτια μας δεν μπορούσαμε 10 00:00:46,160 --> 00:00:50,120 να παρατηρήσουμε ηλιακά συστήματα γύρω από άλλα άστρα, ή να ανακαλύψουμε 11 00:00:50,200 --> 00:00:55,000 αν υπάρχει ζωή αλλού στο Σύμπαν. 12 00:00:58,080 --> 00:01:00,320 Σήμερα, είμαστε σε θέση να αποκαλύψουμε πολλά 13 00:01:00,400 --> 00:01:03,560 από τα μυστήρια του Σύμπαντος, γεγονός το οποίο προσδιορίζει την πιο εντυπωσιακή 14 00:01:03,640 --> 00:01:05,960 εποχή αστρονομικών ανακαλύψεων 15 00:01:05,960 --> 00:01:08,960 Είμαι ο Δρ Τζέι και θα είμαι ο ξεναγός σας στο τηλεσκόπιο 16 00:01:09,040 --> 00:01:11,880 αυτό το θαυμαστό επιστημονικό όργανο που αποτελεί το όχημα της ανθρωπότητας 17 00:01:11,960 --> 00:01:15,520 για την κατανόηση του Σύμπαντος. 18 00:01:17,960 --> 00:01:21,880 ΑΤΕΝΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ 400 Χρόνια Τηλεσκοπικών Ανακαλύψεω 19 00:01:22,200 --> 00:01:26,960 Νέες όψεις του ουρανού 20 00:01:28,960 --> 00:01:32,120 Πριν από 4 αιώνες, το 1609, ένας σημαντικός άνθρωπος έκανε ένα μικρό περίπατο 21 00:01:32,240 --> 00:01:34,640 έξω από το σπίτι του στην ύπαιθρο, 22 00:01:34,720 --> 00:01:39,000 και έστρεψε το τηλεσκόπιο που μόλις είχε κατασκευάσει, στη Σελήνη, τους πλανήτες και τα αστέρια. 23 00:01:39,080 --> 00:01:42,600 Το όνομά του ήταν Γαλιλαίος Γαλιλέι 24 00:01:44,040 --> 00:01:47,280 Έκτοτε, η επιστήμη των άστρων δεν θα ήταν πια η ίδια. 25 00:02:07,440 --> 00:02:12,400 Σήμερα, 400 χρόνια μετά τον Γαλιλαίο, που πρώτος έστρεψε το τηλεσκόπιο στον ουρανό 26 00:02:12,640 --> 00:02:18,280 οι αστρονόμοι εξερευνούν το Σύμπαν χρησιμοποιώντας γιγάντια κάτοπτρα τοποθετημένα σε απομακρυσμένες βουνοκορφές 27 00:02:18,360 --> 00:02:23,520 Τα ραδιοτηλεσκόπια συλλέγουν τις αμυδρές ραδιοακτινοβολίες των ουράνιων σωμάτων. 28 00:02:23,600 --> 00:02:27,680 Επιπρόσθετα, οι επιστήμονες έχουν εκτοξεύσει τηλεσκόπια στο διάστημα 29 00:02:27,760 --> 00:02:31,960 μακριά από τις επιδράσεις της Γήινης ατμόσφαιρας. 30 00:02:33,440 --> 00:02:38,680 Και η θέα είναι πράγματι εντυπωσιακή! 31 00:02:42,960 --> 00:02:46,640 Ωστόσο, ο Γαλιλαίος δεν εφηύρε το τηλεσκόπιο. 32 00:02:46,720 --> 00:02:49,760 Η επινόησή του, έγινε από τον Χάνς Λιπερχέι, έναν μυστηριώδη, 33 00:02:49,840 --> 00:02:53,400 Ολλανδο - Γερμανό οπτικό. 34 00:02:53,520 --> 00:02:57,880 Ο Χανς Λιπερχέι ποτέ δεν χρησιμοποίησε το τηλεσκόπιο του για να παρατηρήσει τον ουρανό 35 00:02:57,960 --> 00:03:00,840 αντίθετα, πίστεψε ότι η ανακάλυψή του θα ήταν πολύτιμη 36 00:03:00,920 --> 00:03:03,640 στους ναυτικούς και τους στρατιώτες. 37 00:03:03,800 --> 00:03:07,240 Ο Λιπερχέι ήταν από το Μιντελμπούργκ μια μεγάλη εμπορική πόλη 38 00:03:07,320 --> 00:03:10,440 της Ολλανδικής δημοκρατίας. 39 00:03:13,960 --> 00:03:18,040 Το 1608 ανακάλυψε ότι όταν παρατηρούσε ένα μακρινό αντικείμενο 40 00:03:18,120 --> 00:03:24,000 μέσα από το συνδυασμό ενός συγκλίνοντα και ενός αποκλίνοντα φακό, το αντικείμενο μεγεθύνονταν, 41 00:03:24,080 --> 00:03:29,640 αν οι δύο φακοί βρισκόταν στην σωστή απόσταση μεταξύ τους. 42 00:03:29,720 --> 00:03:33,800 Έτσι γεννήθηκε το τηλεσκόπιο ! 43 00:03:33,880 --> 00:03:37,520 Τον Σεπτέμβριο του 1608, ο Λιπερχέι έδειξε το τηλεσκόπιο στον 44 00:03:37,600 --> 00:03:39,880 Ολλανδό πρίγκηπα Μορίτς. 45 00:03:39,960 --> 00:03:42,840 Η συγκυρία ήταν κατάλληλη γιατί 46 00:03:42,920 --> 00:03:45,880 η Ολλανδία είχε εμπλακεί σε πολυετή πόλεμο 47 00:03:45,960 --> 00:03:49,320 με την Ισπανία. 48 00:03:55,320 --> 00:03:59,080 Η νέα διόπτρα μπορούσε να μεγεθύνει τα αντικείμενα, και κατά συνέπεια να αποκαλύψει 49 00:03:59,160 --> 00:04:02,280 εχθρικά πλοία και στρατεύματα που ήταν σε μεγάλες αποστάσεις και συνεπώς αόρατα 50 00:04:02,360 --> 00:04:04,360 με το γυμνό μάτι. 51 00:04:04,440 --> 00:04:07,440 Το γεγονός αυτό καθιστούσε το τηλεσκόπιο μια χρήσιμη εφεύρεση! 52 00:04:07,560 --> 00:04:12,000 Δυστυχώς όμως, η ολλανδική κυβέρνηση δεν χορήγησε ευρεσιτεχνία στον Λιπερχέι για το τηλεσκόπιο. 53 00:04:12,080 --> 00:04:15,400 Η αιτία ήταν το γεγονός ότι και άλλοι έμποροι διεκδικούσαν την ανακάλυψη για λογαριασμό τους 54 00:04:15,520 --> 00:04:19,200 και ιδιαίτερα ο κύριος ανταγωνιστής του Λιπερχέι, Ζαχαρίας Γιάνσεν. 55 00:04:19,280 --> 00:04:21,520 Η διαμάχη που προέκυψε, δεν επιλύθηκε ποτέ 56 00:04:21,600 --> 00:04:27,920 Έτσι, μέχρι σήμερα, το ποιός ακριβώς επινόησε πρώτος το τηλεσκόπιο, παραμένει μυστήριο. 57 00:04:28,920 --> 00:04:32,720 Ο ιταλός αστρονόμος Γαλιλαίος Γαλιλέι, ο πατέρας της σύγχρονης φυσικής 58 00:04:32,800 --> 00:04:37,640 άκουσε για το τηλεσκόπιο και αποφάσισε να κατασκευάσει ένα δικό του. 59 00:04:38,320 --> 00:04:42,360 Πριν από 10 μήνες έφτασε στ' αυτιά μου ότι κάποιος 60 00:04:42,440 --> 00:04:48,200 Φλέμινγκ είχε κατασκευάσει μία διόπτρα με την οποία διάφορα αντικείμενα 61 00:04:48,280 --> 00:04:52,960 που ήταν πολύ μακριά φαινόταν 62 00:04:53,040 --> 00:04:56,120 σαν να βρισκόταν σε μικρή απόσταση. 63 00:04:56,520 --> 00:04:59,440 Ο Γαλιλαίος ήταν ο μεγαλύτερος επιστήμονας της εποχής του. 64 00:04:59,560 --> 00:05:02,600 Ήταν επίσης οπαδός της νέας κοσμοθεωρίας 65 00:05:02,680 --> 00:05:06,160 του πολωνού αστρονόμου Νικόλαου Κοπέρνικου, ο οποίος πρότεινε ότι 66 00:05:06,240 --> 00:05:10,440 η Γη περιφερόταν γύρω από τον Ήλιο. 67 00:05:11,560 --> 00:05:14,240 Βασιζόμενος στις φήμες σχετικά με την Ολλανδική ανακάλυψη, ο Γαλιλαίος 68 00:05:14,320 --> 00:05:16,600 κατασκεύασε τον δικό του εξοπλισμό. 69 00:05:16,680 --> 00:05:19,160 Τα τηλεσκόπιά του ήταν ανώτερης ποιότητας. 70 00:05:20,560 --> 00:05:25,320 Τελικά, χωρίς να φεισθώ κόπο και έξοδα, πέτυχα 71 00:05:25,400 --> 00:05:29,680 να κατασκευάσω για μένα ένα οπτικό όργανο με το οποίο 72 00:05:29,760 --> 00:05:33,920 τα αντικείμενα που παρατηρούσα να φαίνονται 1000 φορές 73 00:05:33,960 --> 00:05:38,840 μεγαλύτερα απ' ότι με το γυμνό μάτι. 74 00:05:39,720 --> 00:05:43,640 Είχε φτάσει η ώρα να στρέψει το τηλεσκόπιό του στον ουρανό. 75 00:05:45,920 --> 00:05:49,680 Έχω οδηγηθεί στη γνώμη και την πεποίθηση ότι η επιφάνεια 76 00:05:49,800 --> 00:05:53,520 της Σελήνης δεν είναι ομαλή και απόλυτα σφαιρική 77 00:05:53,760 --> 00:05:57,440 όπως πίστευαν οι περισσότεροι φιλόσοφοι 78 00:05:57,560 --> 00:06:01,720 αλλά ανώμαλη, γεμάτη με προεξοχές και κοιλότητες 79 00:06:01,800 --> 00:06:06,240 όχι τόσο διαφορετική από την επιφάνεια της Γης. 80 00:06:11,640 --> 00:06:15,320 Ένα τοπίο με κρατήρες, βουνά και κοιλάδες. 81 00:06:15,400 --> 00:06:18,320 Δηλαδή, ένας κόσμος σαν τον δικό μας! 82 00:06:19,600 --> 00:06:24,040 Μερικές εβδομάδες αργότερα, τον Ιανουάριο του 1610, ο Γαλιλαίος παρατήρησε τον Δία. 83 00:06:24,120 --> 00:06:28,600 Κοντά στον πλανήτη, είδε 4 μικρές φωτεινές κουκίδες που άλλαζαν 84 00:06:28,720 --> 00:06:32,960 κάθε νύχτα τη θέση τους στον ουρανό μαζί με τον πλανήτη. 85 00:06:33,040 --> 00:06:37,920 Ήταν ένας αργός κοσμικός χορός των δορυφόρων που περιφέρονταν γύρω από τον πλανήτη Δία. 86 00:06:37,960 --> 00:06:40,760 Αυτές οι φωτεινές κουκίδες είναι γνωστές 87 00:06:40,840 --> 00:06:43,600 ως οι Γαλιαιικοί δορυφόροι του Δία. 88 00:06:43,720 --> 00:06:46,240 Όμως, τι άλλο ανακάλυψε ο Γαλιλαίος; 89 00:06:46,320 --> 00:06:48,400 Τις φάσεις της Αφροδίτης! 90 00:06:48,560 --> 00:06:51,920 Όπως η Σελήνη, η Αφροδίτη αυξάνει και μειώνεται από μηνίσκο 91 00:06:51,960 --> 00:06:54,200 σε πλήρη δίσκο συνεχώς. 92 00:06:54,280 --> 00:06:58,600 Παρατήρησε και περίεργα εξογκώματα στον πλανήτη Κρόνο 93 00:06:58,720 --> 00:07:01,160 και σκοτεινές κηλίδες στην επιφάνεια του Ήλιου. 94 00:07:01,280 --> 00:07:03,440 Παρατήρησε φυσικά και τα άστρα. 95 00:07:03,560 --> 00:07:06,400 Χιλιάδες άστρα ή ακόμη και εκατομμύρια. 96 00:07:06,520 --> 00:07:09,320 Τα περισσότερα αόρατα με το γυμνό μάτι. 97 00:07:09,440 --> 00:07:13,920 Ήταν σαν η τυφλή ανθρωπότητα να έβρισκε για πρώτη φορά το φως της. 98 00:07:13,960 --> 00:07:18,000 Υπήρχε ένα ολόκληρο Σύμπαν που περίμενε να το ανακαλύψουμε. 99 00:07:23,440 --> 00:07:27,760 Τα νέα για το τηλεσκόπιο διαδόθηκαν ταχύτατα σε ολόκληρη την Ευρώπη. 100 00:07:27,880 --> 00:07:32,080 Στην Πράγα, στην αυλή του αυτοκράτορα Ροδόλφου του Β΄, ο Ιωάννης Κέπλερ 101 00:07:32,200 --> 00:07:34,800 βελτίωσε την τεχνολογία του τηλεσκοπίου. 102 00:07:34,880 --> 00:07:38,840 Στην Άντβερπ, ο ολλανδός χαρτογράφος Μιχαήλ Φαν Λάνγκρεν σχεδίασε 103 00:07:38,960 --> 00:07:41,920 τον πρώτο αξιόπιστο χάρτη της Σελήνης, απεικονίζοντας σχηματισμούς οι οποίοι πίστευε ότι ήταν 104 00:07:41,960 --> 00:07:44,400 ήπειροι και ωκεανοί 105 00:07:44,560 --> 00:07:49,680 και ο Ιωάννης Εβέλιος, ένας ποτοποιός στην Πολωνία, κατασκεύασε μεγάλα 106 00:07:49,760 --> 00:07:53,200 τηλεσκόπια στο αστεροσκοπείο του στο Ντάντσιχ. 107 00:07:53,280 --> 00:07:57,880 Το παρατηρητήριο του ήταν τόσο μεγάλο που εκτείνονταν σε τρεις στέγες σπιτιών! 108 00:07:59,200 --> 00:08:02,240 Αλλά, τα καλύτερα τηλεσκόπια της εποχής, κατασκευάστηκαν 109 00:08:02,320 --> 00:08:05,360 από τον Κρίστιαν Χόυχενς στην Ολλανδία. 110 00:08:05,440 --> 00:08:11,080 Το 1655, ο Χόυχενς ανακάλυψε τον Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου. 111 00:08:11,160 --> 00:08:15,160 Λίγα χρόνια μετά, οι παρατηρήσεις του απεκάλυψαν τους δακτυλίους του Κρόνου 112 00:08:15,240 --> 00:08:20,320 φαινόμενο που ο Γαλιλαίος δεν κατόρθωσε να κατανοήσει. 113 00:08:20,400 --> 00:08:24,640 Τέλος, ο Χόυχενς είδε σκοτεινούς σχηματισμούς και λαμπερές 114 00:08:24,720 --> 00:08:27,360 πολικές περιοχές στον Άρη. 115 00:08:27,440 --> 00:08:31,080 Θα μπορούσε άραγε, να υπάρχει ζωή σε αυτόν τον μακρινό, διαφορετικό κόσμο; 116 00:08:31,160 --> 00:08:35,240 Η ερώτηση αυτή βασανίζει τους αστρονόμους μέχρι σήμερα. 117 00:08:35,920 --> 00:08:39,520 Τα πρώτα τηλεσκόπια ήταν διαθλαστικά και χρησιμοποιούσαν 118 00:08:39,600 --> 00:08:42,680 φακούς για να συλλέξουν το φως των άστρων. 119 00:08:42,760 --> 00:08:45,440 Αργότερα, οι φακοί αντικαταστάθηκαν από κάτοπτρα. 120 00:08:45,560 --> 00:08:49,080 Το πρώτο κατοπτρικό τηλεσκόπιο κατασκευάστηκε από τον Νίκολα Ζούκι. 121 00:08:49,160 --> 00:08:52,000 και αργότερα τελειοποιήθηκε από τον Ισαάκ Νεύτωνα. 122 00:08:52,080 --> 00:08:55,760 Στο τέλος του 18ου αιώνα, τα μεγαλύτερα κατοπτρικά τηλεσκόπια 123 00:08:55,840 --> 00:08:59,600 κατασκευάστηκαν από τον Γουίλιαμ Χέρσελ, έναν μουσικό που έγινε αστρονόμος 124 00:08:59,680 --> 00:09:02,520 και παρατηρούσε τον ουρανό με την αδελφή του Καρολίνα. 125 00:09:02,600 --> 00:09:06,200 Στο σπίτι τους, στο Μπαθ της Αγγλίας, οι Χέρσελς έχυναν ένα λειωμένο κράμα μετάλλων 126 00:09:06,280 --> 00:09:09,880 σε ένα καλούπι, και όταν αυτό κρύωνε 127 00:09:09,960 --> 00:09:15,440 λείαιναν την επιφάνεια του έτσι ώστε να ανακλά το φως των άστρων. 128 00:09:15,560 --> 00:09:20,320 Σε ολόκληρη την ζωή του, ο Χέρσελ κατασκεύασε περισσότερα από 400 τηλεσκόπια. 129 00:09:24,520 --> 00:09:28,360 Το μεγαλύτερο από αυτά, ήταν ένας γίγαντας που χρειαζόταν 4 βοηθούς 130 00:09:28,440 --> 00:09:31,600 για να χειρίζονται τα σχοινιά και τις τροχαλίες που απαιτούνταν 131 00:09:31,680 --> 00:09:36,000 για την κίνηση του τηλεσκοπίου, έτσι ώστε να παρακολουθεί τα άστρα στον ουρανό 132 00:09:36,080 --> 00:09:39,440 μια κίνηση που επιβάλλεται από την Γήινη περιστροφή. 133 00:09:39,560 --> 00:09:43,080 Ο Χέρσελ σαν εξερευνητής, σάρωσε τον ουρανό και 134 00:09:43,160 --> 00:09:46,720 κατέγραψε εκατοντάδες νέα νεφελώματα και διπλά άστρα και 135 00:09:46,800 --> 00:09:50,280 ανακάλυψε ότι ο Γαλαξίας μας έπρεπε να έχει τη μορφή πεπλατυσμένου δίσκου. 136 00:09:50,360 --> 00:09:54,120 Επίσης κατάφερε να μετρήσει την κίνηση του Ηλιακού μας συστήματος στο δίσκο του γαλαξία 137 00:09:54,200 --> 00:09:58,840 παρατηρώντας τις σχετικές κινήσεις των άστρων και των πλανητών. 138 00:09:58,920 --> 00:10:06,360 Τέλος, την 13η Μαρτίου του 1781, ανακάλυψε ένα νέο πλανήτη, τον Ουρανό. 139 00:10:06,440 --> 00:10:10,680 Χρειάστηκε να περάσουν 200 χρόνια έως ότου η διαστημοσυσκευή Βόγιατζερ 2 140 00:10:10,760 --> 00:10:15,880 να μας δώσει τις πρώτες κοντινές εικόνες αυτού του μακρινού κόσμου. 141 00:10:16,800 --> 00:10:21,240 Στην εξοχή της κεντρικής Ιρλανδίας ο Γουίλιαμ Πάρσονς 142 00:10:21,320 --> 00:10:26,560 τρίτος κόμης του Ρος, κατασκεύασε το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο του 19ου αιώνα. 143 00:10:26,640 --> 00:10:30,560 Έχοντας ένα μεταλλικό κάτοπτρο διαμέτρου 1.8 μέτρων, το γιγάντιο 144 00:10:30,640 --> 00:10:35,240 τηλεσκόπιο έγινε γνωστό ως ο "Λεβιάθαν της Παρσονστάουν". 145 00:10:35,320 --> 00:10:39,320 Στις περιστασιακές καθαρές και ασέληνες νύχτες, ο κόμης καθόταν στο προσοφθάλμιο 146 00:10:39,440 --> 00:10:44,400 και ταξίδευε στο Σύμπαν. 147 00:10:45,280 --> 00:10:50,160 Πήγε στο νεφέλωμα του Ωρίωνα, που τώρα γνωρίζουμε ότι είναι ένα μαιευτήριο νέων άστρων 148 00:10:50,280 --> 00:10:55,920 Στο μυστηριώδες Νεφέλωμα του Καρκίνου, που είναι το απομεινάρι μιας έκρηξης υπερκαινοφανούς 149 00:10:55,960 --> 00:10:57,920 καθώς και στον νεφέλωμα Whirlpool. 150 00:10:57,960 --> 00:11:02,560 Ο κόμης Ρος ήταν ο πρώτος που παρατήρησε τη σπειροειδή δομή του. 151 00:11:02,640 --> 00:11:08,400 Είναι ένας γαλαξίας σαν τον δικό μας, με περίπλοκα νέφη σκόνης, ιονισμένων αερίων 152 00:11:08,520 --> 00:11:12,400 δισεκατομμύρια άστρα, και ποιός ξέρει 153 00:11:12,520 --> 00:11:16,560 πιθανόν και πλανήτες σαν τη Γη μας. 154 00:11:18,920 --> 00:11:24,920 Το τηλεσκόπιο είχε πια γίνει το όχημα μας στην εξερεύνηση του Σύμπαντος. 155 00:11:29,720 --> 00:11:34,080 Το μεγαλύτερο είναι καλύτερο 156 00:11:36,080 --> 00:11:38,480 Τη νύχτα, τα μάτια σας προσαρμόζονται στο σκοτάδι. 157 00:11:38,560 --> 00:11:42,640 Οι κόρες διαστέλλονται για να συλλέξουν περισσότερο φως μέσα στα μάτια σας. 158 00:11:42,720 --> 00:11:47,880 Σαν αποτέλεσμα, μπορείτε να δείτε αμυδρότερα αντικείμενα και άστρα. 159 00:11:47,960 --> 00:11:51,720 Φανταστείτε τώρα ότι οι διαθέτετε κόρες με διάμετρο ενός μέτρου. 160 00:11:51,800 --> 00:11:55,960 Θα δείχνατε αρκετά περίεργα, αλλά θα διαθέτατε υπερφυσική όραση! 161 00:11:56,000 --> 00:11:59,400 Αυτό κάνουν για σας τα τηλεσκόπια. 162 00:12:01,880 --> 00:12:04,640 Ένα τηλεσκόπιο λειτουργεί σαν μία χοάνη. 163 00:12:04,720 --> 00:12:10,240 Ο πρωτεύον φακός ή κάτοπτρο συλλέγουν το αστρικό φως και το συγκεντρώνουν μέσα στο μάτι σας. 164 00:12:13,080 --> 00:12:17,800 Όσο μεγαλύτερος είναι ο φακός ή το κάτοπτρο του τηλεσκοπίου, τόσο αμυδρότερα αντικείμενα μπορείτε να δείτε. 165 00:12:17,880 --> 00:12:20,720 Οπότε το μέγεθος πραγματικά μετράει. 166 00:12:20,800 --> 00:12:23,400 Αλλά πόσο μεγάλο μπορεί να είναι ένα τηλεσκόπιο; 167 00:12:23,480 --> 00:12:26,400 Όχι και τόσο αν πρόκειται για διοπτρικό. 168 00:12:29,480 --> 00:12:32,720 Το αστρικό φως πρέπει να περάσει μέσα από τον πρωτεύοντα φακό. 169 00:12:32,800 --> 00:12:36,080 Έτσι μπορείτε να τον στηρίξετε μόνο περιμετρικά. 170 00:12:36,160 --> 00:12:41,880 Αν φτιάξουμε το φακό πολύ μεγάλο γίνεται πολύ βαρύς, και αρχίζει να παραμορφώνεται από το ίδιο του το βάρος. 171 00:12:41,960 --> 00:12:45,640 Αυτό σημαίνει ότι η εικόνα παραμορφώνεται. 172 00:12:47,400 --> 00:12:54,320 Το μεγαλύτερο διοπτρικό τηλεσκόπιο στην ιστορία ολοκληρώθηκε το 1897, στο αστεροσκοπείο Γιέρκς, λίγο έξω από το Σικάγο. 173 00:12:54,400 --> 00:12:57,480 Ο πρωτεύον φακός του είχε διάμετρο λίγο μεγαλύτερη από 1 μέτρο. 174 00:12:57,560 --> 00:13:02,080 Αλλά ο σωλήνας του είχε το απίστευτο μήκος των 18 μέτρων. 175 00:13:02,160 --> 00:13:08,720 Με το Γιέρκς η κατασκευή διοπτρικών τηλεσκοπίων, είχε φτάσει εν πολλοίς στα όρια της. 176 00:13:08,800 --> 00:13:10,880 Θέλετε μεγαλύτερα τηλεσκόπια; 177 00:13:10,960 --> 00:13:12,800 Τότε μιλάμε για κάτοπτρα. 178 00:13:17,080 --> 00:13:23,080 Σ' ένα κατοπτρικό τηλεσκόπιο, το αστρικό φως ανακλάται σε ένα κάτοπτρο αντί να διέρχεται μέσα από ένα φακό. 179 00:13:23,160 --> 00:13:29,400 Αυτό σημαίνει ότι το κάτοπτρο μπορεί να είναι πολύ λεπτότερο από ένα φακό και μπορείς να το στηρίξεις απ' το πίσω μέρος. 180 00:13:29,480 --> 00:13:34,640 Το αποτέλεσμα είναι ότι μπορείς να κατασκευάσεις πολύ μεγαλύτερα κάτοπτρα απ' ότι φακούς. 181 00:13:35,640 --> 00:13:39,720 Τα μεγάλα κάτοπτρα εμφανίστηκαν στην νότια Καλιφόρνια πριν από ένα περίπου αιώνα. 182 00:13:39,800 --> 00:13:44,880 Τότε το όρος Γουίλσον ήταν μία απομακρυσμένη βουνοκορφή στην άγρια φύση των ορέων Σαν Γκάμπριελ. 183 00:13:44,960 --> 00:13:49,080 Ο ουρανός ήταν καθαρός και οι νύχτες σκοτεινές. 184 00:13:49,160 --> 00:13:53,640 Εδώ, ο Τζώρτζ Έλερι Χέιλ πρώτος κατασκεύασε ένα τηλεσκόπιο διαμέτρου 1,5 μέτρων. 185 00:13:53,720 --> 00:13:58,400 Μικρότερο μεν απ' τον απόμαχο Λεβιάθαν του λόρδου Ρος, ήταν όμως πολύ καλύτερης ποιότητας 186 00:13:58,480 --> 00:14:02,160 Και ήταν επίσης εγκατεστημένο σε πολύ καλύτερο τόπο. 187 00:14:02,240 --> 00:14:07,640 Ο Χέιλ έπεισε τον επιχειρηματία Τζον Χούκερ να χρηματοδοτήσει ένα όργανο 2,5 μέτρων. 188 00:14:07,720 --> 00:14:12,560 Τόνοι γυαλιού και χάλυβα ανελκύστηκαν στο Όρος Γουίλσον. 189 00:14:12,640 --> 00:14:16,000 Το τηλεσκόπιο Χούκερ ολοκληρώθηκε το 1917. 190 00:14:16,080 --> 00:14:20,240 Θα παρέμενε το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο του κόσμου για τα επόμενα 30 χρόνια. 191 00:14:20,320 --> 00:14:25,400 Ένα τεράστιο κοσμικό πυροβόλο έτοιμο να επιτεθεί στο Σύμπαν. 192 00:14:28,480 --> 00:14:31,080 Και πράγματι επιτέθηκε. 193 00:14:31,160 --> 00:14:34,240 Εκτός από το απίστευτο μέγεθός του το νέο τηλεσκόπιο έφερε 194 00:14:34,280 --> 00:14:37,240 νέους τρόπους απεικόνισης του Σύμπαντος. 195 00:14:37,280 --> 00:14:40,800 Οι αστρονόμοι δεν παρατηρούσαν πλέον μέσα από το προσοφθάλμιο του νέου γίγαντα. 196 00:14:40,880 --> 00:14:45,960 Αντ' αυτού το φως συγκεντρώνονταν σε φωτογραφικές πλάκες για ώρες. 197 00:14:46,000 --> 00:14:50,800 Ποτέ πριν κανείς δεν είχε δει τόσο μακριά μέσα στο Σύμπαν. 198 00:14:50,880 --> 00:14:55,160 Αποκαλύφθηκε ότι σπειροειδή νεφελώματα έβριθαν από άστρα. 199 00:14:55,240 --> 00:14:59,560 Μήπως ήταν εκτενή αστρικά συστήματα όπως ο δικός μας Γαλαξίας; 200 00:14:59,640 --> 00:15:03,800 Στο Νεφέλωμα της Ανδρομέδας, ο Έντουιν Χαμπλ ανακάλυψε ένα ιδιαίτερο τύπο άστρου 201 00:15:03,880 --> 00:15:07,400 η φωτεινότητα του οποίου μεταβάλλονταν με ακρίβεια ρολογιού. 202 00:15:07,480 --> 00:15:11,720 Από τις παρατηρήσεις του ο Χαμπλ μπόρεσε να υπολογίσει την απόσταση της Ανδρομέδας 203 00:15:11,800 --> 00:15:15,960 σε περίπου ένα εκατομμύριο έτη φωτός. 204 00:15:16,080 --> 00:15:22,720 Σπειροειδή νεφελώματα, όπως η Ανδρομέδα, αποκαλύφθηκε ότι ήταν αυτοτελείς γαλαξίες. 205 00:15:24,480 --> 00:15:27,320 Αλλά αυτό δεν ήταν το μόνο απίστευτο γεγονός. 206 00:15:27,400 --> 00:15:32,000 Οι περισσότεροι απ΄ αυτούς τους γαλαξίες ανακαλύφθηκε ότι απομακρύνονταν από τον Γαλαξία μας. 207 00:15:32,080 --> 00:15:37,640 Στο Όρος Γουίλσον, ο Χαμπλ ανακάλυψε ότι οι κοντινοί γαλαξίες απομακρύνονταν με μικρές ταχύτητες 208 00:15:37,640 --> 00:15:42,480 ενώ οι μακρινοί απομακρύνονταν με κατά πολύ αυξημένες ταχύτητες. 209 00:15:42,560 --> 00:15:43,720 Το συμπέρασμα; 210 00:15:43,800 --> 00:15:46,560 Το Σύμπαν διαστέλλονταν. 211 00:15:46,640 --> 00:15:53,400 Το τηλεσκόπιο Χούκερ έδωσε στους επιστήμονες την μεγαλύτερη αστρονομική ανακάλυψη του 20ου αιώνα. 212 00:15:56,080 --> 00:16:00,640 Χάρη στο τηλεσκόπιο, έχουμε καταγράψει την ιστορική πορεία του Σύμπαντος. 213 00:16:00,720 --> 00:16:04,880 Λίγο πριν από 14 δισεκατομμύρια χρόνια γεννήθηκε το Σύμπαν 214 00:16:04,960 --> 00:16:09,240 μέσα από μία τεράστια χωροχρονική έκρηξη, ύλης και ενέργειας, που ονομάζεται 215 00:16:09,280 --> 00:16:11,560 η Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang). 216 00:16:11,640 --> 00:16:17,480 Μικρές κβαντικές διαταραχές μετασχηματίστηκαν σε πυκνές συγκεντρώσεις μέσα στην αρχέγονη ζύμωση. 217 00:16:17,560 --> 00:16:20,160 Απ' αυτές δημιουργήθηκαν οι γαλαξίες. 218 00:16:20,240 --> 00:16:23,800 Μία εντυπωσιακή ποικιλία μεγεθών και σχημάτων. 219 00:16:26,560 --> 00:16:30,400 Η πυρηνική σύντηξη στους πυρήνες των άστρων δημιούργησαν νέα άτομα. 220 00:16:30,480 --> 00:16:34,880 Άνθρακας, οξυγόνο, σίδηρος, χρυσός. 221 00:16:34,960 --> 00:16:39,640 Οι εκρήξεις των υπερκαινοφανών διέσπειραν αυτά τα βαριά στοιχεία στο διάστημα. 222 00:16:39,720 --> 00:16:43,080 Πρώτη ύλη για την δημιουργία νέων άστρων. 223 00:16:43,160 --> 00:16:44,800 Και πλανητών! 224 00:16:46,880 --> 00:16:54,880 Κάπου, κάπως, κάποτε, απλά οργανικά μόρια εξελίχθηκαν σε ζωντανούς οργανισμούς. 225 00:16:54,960 --> 00:17:00,560 Η ζωή είναι ένα θαύμα μέσα στο διαρκώς μεταβαλλόμενο Σύμπαν. 226 00:17:00,640 --> 00:17:02,880 Είμαστε αστρική σκόνη. 227 00:17:02,960 --> 00:17:07,000 Είναι μια υπέροχη εικόνα και μία συναρπαστική ιστορία. 228 00:17:07,080 --> 00:17:11,160 Και μας την μετέφεραν οι τηλεσκοπικές παρατηρήσεις. 229 00:17:11,240 --> 00:17:15,640 Φανταστείτε: χωρίς το τηλεσκόπιο θα γνωρίζαμε μόνο έξι πλανήτες 230 00:17:15,720 --> 00:17:18,160 ένα φεγγάρι, και μερικές χιλιάδες άστρα. 231 00:17:18,240 --> 00:17:22,400 Η αστρονομία θα βρίσκονταν σε νηπιακό στάδιο. 232 00:17:23,640 --> 00:17:27,480 Σαν κρυμμένοι θησαυροί, τα πέρατα του Σύμπαντος θέλγουν 233 00:17:27,560 --> 00:17:30,000 τους εξερευνητές από την αυγή της ιστορίας. 234 00:17:30,080 --> 00:17:35,480 Πρίγκιπες και ηγεμόνες, της πολιτικής ή της οικονομίας, όσο και οι επιστήμονες 235 00:17:35,560 --> 00:17:40,240 ένοιωσαν το δέλεαρ των αχαρτογράφητων πελάγων του διαστήματος, και με τις επιχορηγήσεις τους 236 00:17:40,280 --> 00:17:45,400 σε όργανα και μέσα διεύρυναν ταχύτατα τη σφαίρα της έρευνας. 237 00:17:59,800 --> 00:18:02,640 Ο Τζώρτζ Έλερι Χέιλ είχε ένα μεγάλο όνειρο: 238 00:18:02,720 --> 00:18:06,960 να κατασκευάσει ένα τηλεσκόπιο διπλάσιας διαμέτρου από το μέχρι τότε μεγαλύτερο. 239 00:18:07,000 --> 00:18:10,880 Γνωρίστε την γηραιά κυρία της αστρονομίας του 20ου αιώνα. 240 00:18:10,960 --> 00:18:15,880 Το πέντε μέτρων τηλεσκόπιο Χέιλ στο όρος Πάλομαρ. 241 00:18:15,960 --> 00:18:20,560 Περισσότεροι από 500 τόνους βάρους σε κίνηση, όμως τόσο υπέροχα ισορροπημένο 242 00:18:20,640 --> 00:18:24,640 κινείται με την χάρη χορεύτριας. 243 00:18:24,720 --> 00:18:30,240 Το 40 τόνων κάτοπτρο αποκαλύπτει άστρα 40 εκατομμύρια φορές αμυδρότερα απ' αυτά που βλέπει το μάτι. 244 00:18:30,280 --> 00:18:35,240 Με την ολοκλήρωσή του το 1948, το τηλεσκόπιο Χέιλ μας έδωσε ανυπέρβλητες εικόνες πλανητών 245 00:18:35,280 --> 00:18:38,800 αστρικών σμηνών, νεφελωμάτων και γαλαξιών. 246 00:18:41,080 --> 00:18:44,960 Του γιγαντιαίου Δία και των πολλών φεγγαριών του. 247 00:18:45,080 --> 00:18:49,080 Του εκπληκτικού νεφελώματος Flame. 248 00:18:49,160 --> 00:18:54,240 Αμυδρούς σχηματισμούς αερίου στο νεφέλωμα του Ωρίωνα. 249 00:18:59,880 --> 00:19:02,080 Μπορούμε ακόμα μεγαλύτερα; 250 00:19:02,160 --> 00:19:06,240 Οι σοβιετικοί αστρονόμοι προσπάθησαν στο τέλος της δεκαετίας του 70. 251 00:19:06,280 --> 00:19:10,640 Ψηλά στα βουνά του Καυκάσου κατασκεύασαν το Μεγάλο Αλταζιμουθιακό Τηλεσκόπιο 252 00:19:10,720 --> 00:19:14,880 με το εντυπωσιακό κάτοπτρο διαμέτρου έξι μέτρων. 253 00:19:14,960 --> 00:19:17,640 Δεν μπόρεσε όμως ποτέ πραγματικά να ανταποκριθεί στις προσδοκίες τους. 254 00:19:17,720 --> 00:19:21,720 Ήταν απλά πολύ μεγάλο, πολύ ακριβό και πολύ δύσχρηστο. 255 00:19:21,800 --> 00:19:24,960 Έπρεπε οι κατασκευαστές τηλεσκοπίων να τα εγκαταλείψουν πλέον; 256 00:19:25,080 --> 00:19:28,480 Έπρεπε να ξεχάσουν τα όνειρά τους για ακόμη μεγαλύτερα όργανα; 257 00:19:28,560 --> 00:19:31,960 Είχε φτάσει η ιστορία του τηλεσκοπίου σε ένα πρώιμο τέλος; 258 00:19:32,080 --> 00:19:33,400 Μα φυσικά όχι. 259 00:19:33,480 --> 00:19:36,480 Σήμερα έχουμε τηλεσκόπια 10 μέτρων σε λειτουργία. 260 00:19:36,560 --> 00:19:39,160 Και ακόμη μεγαλύτερα βρίσκονται υπό σχεδίαση. 261 00:19:39,240 --> 00:19:40,720 Ποιά ήταν η λύση; 262 00:19:40,800 --> 00:19:42,640 Νέες τεχνολογίες. 263 00:19:44,000 --> 00:19:48,760 Τεχνολογικές λύσεις 264 00:19:48,960 --> 00:19:52,800 Όπως τα σύγχρονα αυτοκίνητα δε μοιάζουν πλέον με τις αντίκες 265 00:19:52,880 --> 00:19:56,280 έτσι τα σύγχρονα τηλεσκόπια διαφέρουν δραματικά από τους κλασικούς πρόγονούς τους 266 00:19:56,360 --> 00:19:58,680 όπως το πέντε μέτρων τηλεσκόπιο Χέιλ. 267 00:19:58,760 --> 00:20:01,880 Κατ' αρχή, οι βάσεις στήριξής τους είναι αρκετά μικρότερες. 268 00:20:01,960 --> 00:20:05,840 Οι παλιές στηρίξεις ήταν ισημερινού τύπου όπου ο ένας άξονας ήταν πάντοτε 269 00:20:05,920 --> 00:20:09,720 παράλληλος προς τον άξονα περιστροφής της Γης. 270 00:20:09,800 --> 00:20:13,480 Για να ακολουθεί το τηλεσκόπιο την κίνηση του ουρανού έπρεπε απλά 271 00:20:13,560 --> 00:20:18,200 να περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του με ταχύτητα ίδια με αυτή της Γης. 272 00:20:18,280 --> 00:20:21,160 Εύκολο, αλλά απαιτητικό σε χώρο. 273 00:20:21,240 --> 00:20:26,040 Οι σύγχρονες αλταζιμουθιακές στηρίξεις είναι πολύ πιο συμπαγείς. 274 00:20:26,080 --> 00:20:30,440 Με τέτοια στήριξη, το τηλεσκόπιο στρέφεται εν πολλοίς όπως ένα κανόνι. 275 00:20:30,480 --> 00:20:35,240 Απλά επιλέγουμε την γωνία και το ύψος και στοχεύουμε. 276 00:20:35,320 --> 00:20:38,640 Το πρόβλημα είναι να ακολουθεί αντίστροφα την κίνηση του ουρανού. 277 00:20:38,720 --> 00:20:44,240 Το τηλεσκόπιο πρέπει να περιστρέφεται γύρω κι απ΄ τους δύο άξονές του με διαφορετικές ταχύτητες. 278 00:20:44,320 --> 00:20:50,720 Ουσιαστικά αυτό επετεύχθη όταν τα τηλεσκόπια άρχισαν να ελέγχονται μέσω υπολογιστή. 279 00:20:50,800 --> 00:20:52,840 Μία μικρότερη βάση είναι οικονομικότερη στη κατασκευή. 280 00:20:52,920 --> 00:20:57,520 Επιπλέον, χωράει σε μικρότερο θόλο, συμπιέζοντας κι άλλο το κόστος 281 00:20:57,600 --> 00:21:00,320 και βελτιώνει την προσλαμβανόμενη εικόνα. 282 00:21:00,400 --> 00:21:03,800 Ας πάρουμε για παράδειγμα τα δίδυμα τηλεσκόπια Κέκ στη Χαβάη. 283 00:21:03,880 --> 00:21:06,600 Αν και τα 10 μέτρων κάτοπτρά τους είναι δύο φορές μεγαλύτερα απ' αυτό 284 00:21:06,680 --> 00:21:10,440 του τηλεσκοπίου Χέιλ, χωράνε σε μικρότερους θόλους 285 00:21:10,520 --> 00:21:13,240 από τον αντίστοιχο του Πάλομαρ. 286 00:21:15,080 --> 00:21:17,440 Και τα κάτοπτρα έχουν επίσης εξελιχθεί. 287 00:21:17,520 --> 00:21:19,120 Παλιά ήταν χοντρά και βαριά. 288 00:21:19,200 --> 00:21:21,840 Σήμερα είναι λεπτά και ελαφρά. 289 00:21:21,920 --> 00:21:26,800 Κάτοπτρα διαμέτρου πολλών μέτρων κατασκευάζονται σε γιγάντιους περιστρεφόμενους φούρνους. 290 00:21:26,880 --> 00:21:30,320 Και είναι λεπτότερα από είκοσι εκατοστά σε πάχος. 291 00:21:30,400 --> 00:21:32,960 Μία πολύπλοκη διάταξη στήριξης προφυλάσσει το λεπτό κάτοπτρο 292 00:21:33,080 --> 00:21:35,200 από το να σπάσει κάτω από το ίδιο του το βάρος. 293 00:21:35,280 --> 00:21:39,120 Έμβολα, ελεγχόμενα από υπολογιστές και αισθητήρες βοηθούν να διατηρεί το κάτοπτρο 294 00:21:39,200 --> 00:21:40,840 το τέλειο σχήμα του. 295 00:21:43,400 --> 00:21:45,520 Το σύστημα αυτό ονομάζεται ενεργά οπτικά. 296 00:21:45,600 --> 00:21:49,840 Η αρχή του είναι να εντοπίζει και να διορθώνει παραμορφώσεις του πρωτεύοντος κατόπτρου 297 00:21:49,920 --> 00:21:54,560 που προκαλούνται από τη βαρύτητα, τον άνεμο, ή τις θερμοκρασιακές μεταβολές. 298 00:21:54,640 --> 00:21:58,240 Ένα λεπτό κάτοπτρο ζυγίζει πολύ λιγότερο. 299 00:21:58,320 --> 00:22:01,440 Αυτό σημαίνει ότι η διάταξη στήριξης του και η άρα και η βάση στήριξης του τηλεσκοπίου 300 00:22:01,560 --> 00:22:03,440 μπορεί να είναι κατά πολύ ελαφρύτερη. 301 00:22:03,520 --> 00:22:05,560 Και οικονομικότερη! 302 00:22:05,640 --> 00:22:08,360 Εδώ βλέπετε το 3,6 μέτρων Τηλεσκόπιο Νέας Τεχνολογίας (NTT) 303 00:22:08,440 --> 00:22:11,760 που κατασκευάστηκε από Ευρωπαίους αστρονόμους στα τέλη της δεκαετίας του 80. 304 00:22:11,840 --> 00:22:14,840 Υπήρξε βάση ανάπτυξης πολλών νέων τεχνολογιών 305 00:22:14,920 --> 00:22:16,120 για την κατασκευή τηλεσκοπίων. 306 00:22:16,200 --> 00:22:20,960 Ακόμα και το κτήριο του δεν είχε τίποτα κοινό με τους συνηθισμένους θόλους. 307 00:22:21,080 --> 00:22:24,240 Το Τηλεσκόπιο Νέας Τεχνολογίας ήταν εξαιρετικά επιτυχημένο. 308 00:22:24,320 --> 00:22:27,280 Ήταν καιρός να σπάσουμε το φράγμα των έξι μέτρων. 309 00:22:27,600 --> 00:22:31,400 Το Αστεροσκοπείο του Μάουνα Κέα βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο του Ειρηνικού ωκεανού 310 00:22:31,480 --> 00:22:34,960 4200 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. 311 00:22:36,960 --> 00:22:41,120 Στις ακτές της Χαβάης οι τουρίστες απολαμβάνουν τον ήλιο και τη θάλασσα. 312 00:22:41,200 --> 00:22:44,520 Ψηλά, πάνω απ΄ αυτούς όμως οι αστρονόμοι αντιμετωπίζουν θερμοκρασίες παγετού 313 00:22:44,600 --> 00:22:51,160 και την ασθένεια του υψομέτρου στην αναζήτησή του να αποκαλύψουν τα μυστήρια του Σύμπαντος. 314 00:22:51,240 --> 00:22:54,120 Τα τηλεσκόπια Κέκ είναι από τα μεγαλύτερα στον κόσμο. 315 00:22:54,200 --> 00:22:59,120 Τα κάτοπτρά τους έχουν διάμετρο 10 μέτρων και πάχος μπισκότου. 316 00:22:59,200 --> 00:23:04,040 Τοποθετημένα σαν πλακίδια μπάνιου, αποτελούνται από 36 εξαγωνικά τμήματα 317 00:23:04,120 --> 00:23:07,480 καθένα απ΄ τα οποία ελέγχεται με ακρίβεια νανομέτρου. 318 00:23:07,560 --> 00:23:11,200 Αυτοί είναι πραγματικοί γίγαντες, αφοσιωμένοι στην παρατήρηση του ουρανού. 319 00:23:11,280 --> 00:23:14,120 Οι ναοί της επιστήμης. 320 00:23:14,200 --> 00:23:16,600 Σούρουπο στο Μάουνα Κέα. 321 00:23:16,680 --> 00:23:21,720 Τα τηλεσκόπια Κέκ αρχίζουν τη συλλογή φωτονίων από τις εσχατιές του Σύμπαντος. 322 00:23:21,800 --> 00:23:24,520 Τα δίδυμα κάτοπτρά τους συνδυάζονται ώστε να είναι ενεργά μεγαλύτερα 323 00:23:24,600 --> 00:23:27,440 από παλαιότερων τηλεσκοπίων. 324 00:23:27,520 --> 00:23:30,360 Τί θ' ανακαλύψουν απόψε; 325 00:23:34,680 --> 00:23:39,520 Ένα ζεύγος συγκρουόμενων γαλαξιών δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά; 326 00:23:39,600 --> 00:23:45,320 Ένα νεκρό άστρο η τελευταία πνοή του οποίου δημιούργησε ένα πλανητικό νεφέλωμα; 327 00:23:45,400 --> 00:23:51,040 Ή μήπως ένας εξωπλανήτης ο οποίος θα μπορούσε να φιλοξενεί ζωή; 328 00:23:51,120 --> 00:23:55,920 Στο Σέρρο Παρανάλ στην έρημο Ατακάμα της Χιλής - το πιο ξηρό μέρος της Γης - 329 00:23:55,960 --> 00:24:00,040 βρίσκεται το μεγαλύτερο αστρονομικό όργανο που κατασκευάστηκε ποτέ: 330 00:24:00,120 --> 00:24:03,560 το Ευρωπαϊκό Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (Very Large Telescope - VLT). 331 00:24:16,200 --> 00:24:19,520 To VLT αποτελείται συνδυασμό τεσσάρων τηλεσκοπίων. 332 00:24:19,600 --> 00:24:22,760 Καθένα 8,2 μέτρα σε διάμετρο. 333 00:24:22,840 --> 00:24:24,120 Το Άντου (Antu). 334 00:24:24,200 --> 00:24:25,240 Το Κούιγεν (Kueyen). 335 00:24:25,320 --> 00:24:26,320 Το Μέλιπαλ (Melipal). 336 00:24:26,400 --> 00:24:27,760 Το Γιέπουν (Yepun). 337 00:24:27,840 --> 00:24:33,440 Τα τοπικά ονόματα των ιθαγενών Μαπούτσι για τον Ήλιο, τη Σελήνη, τον Σταυρό του Νότου και την Αφροδίτη. 338 00:24:33,520 --> 00:24:37,800 Τα τεράστια κάτοπτρα φτιάχτηκαν στη Γερμανία, επιμεταλλώθηκαν στη Γαλλία και εστάλησαν στη Χιλή 339 00:24:37,880 --> 00:24:41,240 και εκεί μεταφέρθηκαν πολύ αργά μέσα απ΄ την έρημο. 340 00:24:41,320 --> 00:24:44,960 Με τη δύση του ήλιου, οι θόλοι των τηλεσκοπίων ανοίγουν. 341 00:24:45,040 --> 00:24:48,560 Το αστρικό φως διαβρέχει τα κάτοπτρα του VLT. 342 00:24:49,280 --> 00:24:52,080 Νέες ανακαλύψεις γίνονται. 343 00:24:55,920 --> 00:24:58,160 Ένα λέιζερ διασχίζει το νυχτερινό ουρανό. 344 00:24:58,240 --> 00:25:00,680 Προβάλει ένα τεχνητό άστρο στην ατμόσφαιρα 345 00:25:00,760 --> 00:25:03,840 90 χιλιόμετρα πάνω απ' τα κεφάλια μας. 346 00:25:03,920 --> 00:25:06,920 Οι αισθητήρες καταγράφουν πώς παραμορφώνεται η εικόνα του άστρου 347 00:25:06,960 --> 00:25:09,120 από τις ατμοσφαιρικές αναταράξεις. 348 00:25:09,200 --> 00:25:12,960 Τότε, γρήγοροι υπολογιστές μετακινούν τα εύκαμπτα κάτοπτρα 349 00:25:13,040 --> 00:25:15,800 παραμορφώνοντάς τα ώστε να διορθώσουν την παραμόρφωση της ατμόσφαιρας. 350 00:25:15,880 --> 00:25:18,960 Έτσι διορθώνουν το τρεμόπαιγμα των άστρων. 351 00:25:19,040 --> 00:25:22,600 Αυτή η μέθοδος καλείται προσαρμοζόμενα οπτικά και αποτελεί την μαγική συνταγή 352 00:25:22,680 --> 00:25:24,320 της σύγχρονης αστρονομίας. 353 00:25:24,400 --> 00:25:28,840 Χωρίς αυτή, η εικόνα μας για το Σύμπαν θα παρέμενε παραμορφωμένη από την ατμόσφαιρα. 354 00:25:28,920 --> 00:25:32,880 Έτσι λαμβάνονται εξαιρετικά ευκρινείς εικόνες. 355 00:25:35,480 --> 00:25:39,480 Ένα άλλο μαγικό κόλπο είναι η συμβολομετρία. 356 00:25:39,560 --> 00:25:43,360 Η αρχή της είναι να λαμβάνεται το φως από δύο διαφορετικά τηλεσκόπια 357 00:25:43,440 --> 00:25:46,640 και να συγκεντρώνεται σ' ένα σημείο διατηρώντας τη 358 00:25:46,720 --> 00:25:49,320 φάση μεταξύ των φωτεινών κυμάτων. 359 00:25:49,400 --> 00:25:53,160 Αν αυτό γίνει με εξαιρετική ακρίβεια έχει σαν αποτέλεσμα τα δύο τηλεσκόπια 360 00:25:53,240 --> 00:25:56,600 να λειτουργούν σαν τμήματα ενός κολοσσιαίου κατόπτρου 361 00:25:56,680 --> 00:25:59,920 τόσο μεγάλου όσο η μεταξύ τους απόσταση. 362 00:25:59,960 --> 00:26:04,040 Απλά, η συμβολομετρία δίνει στο τηλεσκόπιο ενισχυμένη όραση. 363 00:26:04,120 --> 00:26:07,600 Επιτρέπει σε μικρότερα τηλεσκόπια να αποκαλύπτουν λεπτομέρειες που 364 00:26:07,680 --> 00:26:12,440 θα ήταν ορατές από ένα κατά πολύ μεγαλύτερο τηλεσκόπιο. 365 00:26:12,520 --> 00:26:15,600 Τα δίδυμα τηλεσκόπια Κεκ στο Μάουνα Κέα συχνά συνδυάζονται 366 00:26:15,680 --> 00:26:17,520 σε ένα συμβολόμετρο. 367 00:26:17,600 --> 00:26:21,440 Στην περίπτωση του VLT, μπορούν να συνδυαστούν και τα 4 τηλεσκόπια. 368 00:26:21,520 --> 00:26:24,760 Επιπλέον, πολλά μικρότερα βοηθητικά τηλεσκόπια μπορούν να συνδυαστούν 369 00:26:24,840 --> 00:26:28,880 για να ενισχύσουν την οπτική τους ικανότητα ακόμη περισσότερο. 370 00:26:29,840 --> 00:26:33,400 Άλλα μεγάλα τηλεσκόπια βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη τη Γη. 371 00:26:33,480 --> 00:26:37,480 Τα Σουμπάρου και Βόρειο Τζέμινι στο Μάουνα Κέα. 372 00:26:37,560 --> 00:26:42,240 Τα Νότιο Τζέμινι και Μαγγελάνου στη Χιλή. 373 00:26:42,320 --> 00:26:46,280 Το Large Binocular Telescope στην Αριζόνα. 374 00:26:48,200 --> 00:26:50,800 Κατασκευάζονται στα καλύτερα διαθέσιμα γεωγραφικά σημεία. 375 00:26:50,840 --> 00:26:53,720 Ψηλά και ξηρά, καθαρά και σκοτεινά. 376 00:26:53,840 --> 00:26:56,640 Με μάτια διαμέτρου όσο μία μεγάλη πισίνα. 377 00:26:56,760 --> 00:27:00,400 Εξοπλισμένα με προσαρμοζόμενα οπτικά για να διορθώνουν τις 378 00:27:00,440 --> 00:27:02,080 ατμοσφαιρικές διαταραχές. 379 00:27:02,200 --> 00:27:05,960 Μερικές φορές έχουν απίστευτη διακριτική ικανότητα 380 00:27:06,040 --> 00:27:08,640 χάρη στη συμβολομετρία. 381 00:27:09,680 --> 00:27:11,800 Ιδού τι μας έχουν δείξει. 382 00:27:11,920 --> 00:27:13,400 Πλανήτες. 383 00:27:16,600 --> 00:27:18,240 Νεφελώματα. 384 00:27:19,360 --> 00:27:23,960 Το πραγματικό μέγεθος και το ατελές σχήμα μερικών άστρων. 385 00:27:23,960 --> 00:27:27,160 Ένα ψυχρό πλανήτη να περιφέρεται γύρω από ένα καφέ νάνο. 386 00:27:27,200 --> 00:27:31,480 Και γιγαντιαία άστρα σε τροχιά γύρω από το κέντρο του Γαλαξία μας 387 00:27:31,600 --> 00:27:36,720 κάτω από την βαρυτική επίδραση μίας υπέρπυκνης Μαύρης Τρύπας. 388 00:27:36,840 --> 00:27:40,400 Έχουμε προοδεύσει σημαντικά από την εποχή του Γαλιλαίου. 389 00:27:40,000 --> 00:27:44,760 Από τον άργυρο στο πυρίτιο 390 00:27:45,840 --> 00:27:49,000 400 χρόνια πριν, όταν ο Γαλιλαίος Γαλιλέι ήθελε να δείξει στους άλλους 391 00:27:49,120 --> 00:27:53,000 ότι είδε αυτός μέσα από το τηλεσκόπιο του έπρεπε να κάνει σκίτσα. 392 00:27:53,120 --> 00:27:56,240 Το διάστικτο πρόσωπο της Σελήνης. 393 00:27:56,360 --> 00:28:00,400 Το χορό των δορυφόρων του Δία. 394 00:28:00,520 --> 00:28:02,160 Ηλιακές κηλίδες. 395 00:28:02,280 --> 00:28:04,160 Ή τ' άστρα του Ωρίωνα. 396 00:28:04,280 --> 00:28:06,720 Συνέλεξε τα σκίτσα του και τα δημοσίευσε σ' ένα μικρό τόμο 397 00:28:06,760 --> 00:28:08,400 τον Αστρικό Αγγελιοφόρο (Starry Messenger). 398 00:28:08,440 --> 00:28:10,800 Ήταν ο μόνος τρόπος να μοιραστεί τις ανακαλύψεις του 399 00:28:10,920 --> 00:28:12,400 με άλλους. 400 00:28:12,440 --> 00:28:16,640 Για περισσότερο από δύο αιώνες, οι αστρονόμοι έπρεπε να είναι και καλλιτέχνες. 401 00:28:16,760 --> 00:28:19,000 Παρατηρώντας μέσα από το προσοφθάλμιό τους σχεδίαζαν 402 00:28:19,120 --> 00:28:20,960 λεπτομερή σκίτσα αυτού που έβλεπαν. 403 00:28:21,040 --> 00:28:23,080 Το έρημο τοπίο της Σελήνης. 404 00:28:23,200 --> 00:28:25,960 Μία καταιγίδα στην ατμόσφαιρα του Δία. 405 00:28:26,040 --> 00:28:29,000 Το αχνό πέπλο αερίου σ' ένα μακρινό νεφέλωμα. 406 00:28:29,120 --> 00:28:32,320 Και μερικές φορές παρεξηγούσαν αυτά που έβλεπαν. 407 00:28:32,440 --> 00:28:36,560 Οι μακριές γραμμικές διαμορφώσεις στην επιφάνεια του Άρη θεωρήθηκαν κανάλια 408 00:28:36,680 --> 00:28:39,880 που υποδήλωναν την ύπαρξη πολιτισμένης ζωής στην επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη. 409 00:28:39,960 --> 00:28:43,480 Γνωρίζουμε τώρα ότι τα κανάλια ήταν απλά μία οφθαλμαπάτη. 410 00:28:43,600 --> 00:28:47,160 Αυτό που χρειάζονταν οι αστρονόμοι ήταν μία αντικειμενική μέθοδος 411 00:28:47,280 --> 00:28:51,480 καταγραφής του φωτός από το τηλεσκόπιο χωρίς η πληροφορία να διέρχεται 412 00:28:51,520 --> 00:28:54,480 πρώτα από το μυαλό και την πένα τους. 413 00:28:54,600 --> 00:28:57,400 Η φωτογραφία έλυσε αυτό το πρόβλημα. 414 00:28:58,760 --> 00:29:01,160 Η πρώτη δαγγεροτυπία της Σελήνης. 415 00:29:01,200 --> 00:29:03,880 Ελήφθη το 1840 από τον Χένρυ Ντρέιπερ. 416 00:29:03,920 --> 00:29:07,240 Η φωτογραφία ήταν μόλις 15 ετών αλλά οι αστρονόμοι 417 00:29:07,360 --> 00:29:10,880 είχαν ήδη σε τακτική χρήση τις επαναστατικές τις δυνατότητες. 418 00:29:10,920 --> 00:29:13,080 Πώς λειτουργούσε λοιπόν η φωτογραφίας; 419 00:29:13,120 --> 00:29:17,160 Η ευαίσθητη επίστρωση μίας φωτογραφικής πλάκας περιείχε 420 00:29:17,280 --> 00:29:19,400 μικρούς κόκκους ενώσεων του αργύρου. 421 00:29:19,440 --> 00:29:22,160 Αν εκτεθούν στο φως, σκουραίνουν. 422 00:29:22,200 --> 00:29:24,800 Το αποτέλεσμα ήταν μία αρνητική εικόνα του ουρανού 423 00:29:24,920 --> 00:29:28,080 με σκοτεινά άστρα σ' ένα φωτεινό υπόβαθρο. 424 00:29:28,200 --> 00:29:31,560 Αλλά το μεγάλο πλεονέκτημα της φωτογραφικής πλάκας ήταν ότι 425 00:29:31,680 --> 00:29:33,960 μπορούσε να εκτίθεται για ώρες. 426 00:29:34,040 --> 00:29:36,720 Όταν κοιτάμε τον νυχτερινό ουρανό με γυμνό οφθαλμό 427 00:29:36,760 --> 00:29:39,640 και αφού προσαρμοστούμε στο σκοτάδι, δεν βλέπουμε ολοένα και περισσότερα 428 00:29:39,680 --> 00:29:42,320 άστρα αν κοιτάμε περισσότερη ώρα. 429 00:29:42,440 --> 00:29:45,240 Με μία φωτογραφική πλάκα όμως μπορούμε να κάνουμε ακριβώς αυτό. 430 00:29:45,360 --> 00:29:48,480 Μπορούμε αθροιστικά να συλλέξουμε φως στη διάρκεια πολλών ωρών. 431 00:29:48,600 --> 00:29:52,880 Έτσι με μεγαλύτερες εκθέσεις αποκαλύπτονται ολοένα και περισσότερα άστρα. 432 00:29:52,920 --> 00:29:54,160 Και περισσότερα. 433 00:29:54,200 --> 00:29:55,240 Και περισσότερα. 434 00:29:55,360 --> 00:29:57,320 Και λίγα ακόμη. 435 00:29:58,360 --> 00:30:02,000 Τη δεκαετία του 50, το τηλεσκόπιο Σμιτ στο αστεροσκοπείο Πάλομαρ 436 00:30:02,120 --> 00:30:05,160 χρησιμοποιήθηκε για να φωτογραφίσει όλο το βόρειο ουρανό. 437 00:30:05,280 --> 00:30:10,080 Περίπου 2000 φωτογραφικές πλάκες, εκτέθηκαν για μία περίπου ώρα. 438 00:30:10,120 --> 00:30:12,960 Ένας θησαυρός ανακαλύψεων. 439 00:30:12,960 --> 00:30:17,080 Η φωτογραφία μετέτρεψε την παρατηρησιακή αστρονομία σε πραγματική επιστήμη. 440 00:30:17,200 --> 00:30:21,480 Αντικειμενική, μετρήσιμη και αναπαράξιμη. 441 00:30:21,600 --> 00:30:23,240 Αλλά ο άργυρος ήταν αργός. 442 00:30:23,280 --> 00:30:25,480 Απαιτούσε υπομονή. 443 00:30:27,120 --> 00:30:29,880 Η ψηφιακή επανάσταση τ' άλλαξε όλα αυτά. 444 00:30:29,920 --> 00:30:31,640 Το πυρίτιο αντικατέστησε τον άργυρο. 445 00:30:31,760 --> 00:30:34,480 Τα εικονοστοιχεία αντικατέστησαν τους κόκκους. 446 00:30:36,360 --> 00:30:40,000 Ακόμη και στις φωτογραφικές μας μηχανές δε χρησιμοποιούμε πλέον φιλμ. 447 00:30:40,120 --> 00:30:43,560 Πλέον, οι εικόνες αποθηκεύονται σ' ένα φωτοευαίσθητο τσιπ: 448 00:30:43,600 --> 00:30:47,800 μία διάταξη συζευγμένου φορτίου, γνωστή ως CCD. 449 00:30:47,920 --> 00:30:51,560 Τα επαγγελματικά CCDs είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά. 450 00:30:51,680 --> 00:30:54,640 Για να αυξήσουμε κι άλλο την ευαισθησία τους τα ψύχουμε 451 00:30:54,680 --> 00:30:57,960 σε χαμηλότατες θερμοκρασίες, με τη χρήση υγρού αζώτου. 452 00:30:58,040 --> 00:31:00,720 Σχεδόν κάθε φωτόνιο καταγράφεται. 453 00:31:00,760 --> 00:31:05,640 Σαν αποτέλεσμα οι χρόνοι έκθεσης μπορεί να είναι μικρότεροι. 454 00:31:05,760 --> 00:31:09,480 Ότι πετύχαινε η φωτογραφική πλάκα στο Πάλομαρ σε μία ώρα 455 00:31:09,600 --> 00:31:13,160 ένα CCD το καταφέρνει σε μερικά μόνο λεπτά 456 00:31:13,200 --> 00:31:15,560 Χρησιμοποιώντας μικρότερο τηλεσκόπιο. 457 00:31:15,600 --> 00:31:18,080 Η επανάσταση του πυριτίου απέχει πολύ απ΄ το να τελειώσει. 458 00:31:18,200 --> 00:31:21,080 Οι αστρονόμοι έχουν κατασκευάσει τεράστιες CCD κάμερες με 459 00:31:21,200 --> 00:31:23,560 εκατοντάδες εκατομμυρίων εικονοστοιχεία. 460 00:31:23,600 --> 00:31:26,320 Και η εξέλιξη συνεχίζεται. 461 00:31:28,120 --> 00:31:32,560 Το μεγάλο πλεονέκτημα των ψηφιακών εικόνων είναι ότι είναι …ψηφιακές! 462 00:31:32,600 --> 00:31:35,800 Μπορούν άμεσα να επεξεργαστούν από υπολογιστές. 463 00:31:35,840 --> 00:31:38,800 Οι αστρονόμοι χρησιμοποιούν ειδικό λογισμικό για να επεξεργαστούν 464 00:31:38,840 --> 00:31:40,880 τις παρατηρήσεις τους. 465 00:31:40,880 --> 00:31:45,080 Η ενίσχυση της αντίθεσης, αποκαλύπτει τ' αμυδρότερα χαρακτηριστικά 466 00:31:45,200 --> 00:31:47,640 νεφελωμάτων ή γαλαξιών. 467 00:31:47,760 --> 00:31:51,240 Η χρωματική κωδικοποίηση ενισχύει και αναδεικνύει δομές που 468 00:31:51,280 --> 00:31:53,640 αλλιώς δύσκολα θα γίνονταν ορατές. 469 00:31:53,680 --> 00:31:57,880 Επιπλέον, συνδυάζοντας πολλαπλές εικόνες ενός αντικειμένου μέσα 470 00:31:57,920 --> 00:32:00,400 από διαφορετικά χρωματικά φίλτρα, μπορούμε να 471 00:32:00,520 --> 00:32:04,320 παράξουμε εντυπωσιακές συνθέσεις που δυσχεραίνουν τη διάκριση ορίων 472 00:32:04,440 --> 00:32:06,720 μεταξύ επιστήμης και τέχνης. 473 00:32:06,840 --> 00:32:09,880 Κι εσείς μπορείτε να επωφεληθείτε από την ψηφιακή αστρονομία. 474 00:32:09,960 --> 00:32:13,960 Ποτέ δεν ήταν ευκολότερο να αναζητήσεις και να απολαύσεις 475 00:32:13,960 --> 00:32:15,800 τις υπέροχες εικόνες του Σύμπαντος. 476 00:32:15,920 --> 00:32:20,080 Βρίσκονται σε απόσταση ενός κλικ του ποντικιού του υπολογιστή μας! 477 00:32:20,680 --> 00:32:24,160 Ρομποτικά τηλεσκόπια, εξοπλισμένα με ευαίσθητους ηλεκτρονικούς αισθητήρες 478 00:32:24,280 --> 00:32:27,800 παρακολουθούν τον ουρανό αυτή τη στιγμή. 479 00:32:27,920 --> 00:32:30,880 Το τηλεσκόπιο Σλόουν στο Νέο Μεξικό φωτογράφισε 480 00:32:30,960 --> 00:32:34,000 και καταλογογράφησε περισσότερα από 100 εκατομμύρια ουράνια σώματα 481 00:32:34,120 --> 00:32:38,160 μέτρησε τις αποστάσεις ενός εκατομμυρίου γαλαξιών, και ανακάλυψε 482 00:32:38,280 --> 00:32:41,480 εκατό χιλιάδες νέους ημιαστέρες (κβάζαρς). 483 00:32:41,520 --> 00:32:44,000 Αλλά μία χαρτογράφηση δεν είναι αρκετή. 484 00:32:44,120 --> 00:32:47,400 Το Σύμπαν μεταβάλλεται διαρκώς. 485 00:32:47,520 --> 00:32:51,240 Παγωμένοι κομήτες σε αέναη κίνηση, διαχέουν ύλη 486 00:32:51,280 --> 00:32:53,640 στο πέρασμά τους. 487 00:32:53,760 --> 00:32:56,720 Αστεροειδείς διέρχονται συνεχώς. 488 00:32:56,840 --> 00:33:00,560 Μακρινοί πλανήτες περιφέρονται γύρω από τ' άστρα τους 489 00:33:00,680 --> 00:33:02,880 εμποδίζοντας προσωρινά το φως τους. 490 00:33:02,960 --> 00:33:08,800 Υπερκαινοφανείς εκρήγνυνται, ενώ αλλού νέα άστρα γεννιούνται. 491 00:33:08,840 --> 00:33:17,960 Πάλσαρς αναλάμπουν, πηγές ακτίνων-γ ενεργοποιούνται, Μαύρες Τρύπες συσσωρεύουν ύλη. 492 00:33:18,040 --> 00:33:21,720 Για να παρακολουθούν τα γιγάντια παιχνίδια της Φύσης, οι αστρονόμοι 493 00:33:21,840 --> 00:33:25,240 πρέπει να χαρτογραφούν ολόκληρο τον ουρανό κάθε χρόνο. 494 00:33:25,360 --> 00:33:26,840 Ή κάθε μήνα. 495 00:33:26,920 --> 00:33:28,640 Ή δυο φορές την εβδομάδα. 496 00:33:28,680 --> 00:33:33,800 Τουλάχιστον αυτός είναι ο σκοπός του Μεγάλου Τηλεσκοπίου Συνοπτικής Χαρτογράφησης (LSST). 497 00:33:33,920 --> 00:33:39,400 Αν ολοκληρωθεί το 2015, η κάμερα των τριών γιγαπίξελς θα ανοίξει 498 00:33:39,440 --> 00:33:42,080 ένα ψηφιακό παράθυρο στο Σύμπαν. 499 00:33:42,200 --> 00:33:45,960 Εκπληρώνοντας τα όνειρα των αστρονόμων αυτό το κατοπτρικό τηλεσκόπιο 500 00:33:46,040 --> 00:33:51,080 θα φωτογραφίζει σχεδόν ολόκληρο των ουρανό κάθε τρεις νύχτες. 501 00:33:56,000 --> 00:34:00,760 Βλέποντας το αόρατο 502 00:34:02,360 --> 00:34:05,080 Όταν ακούτε το αγαπημένο σας μουσικό κομμάτι, τα αυτιά σας συλλέγουν 503 00:34:05,160 --> 00:34:08,800 ένα ευρύ φάσμα συχνοτήτων απόβαθείς κιθαρισμούς ενός μπάσου 504 00:34:08,920 --> 00:34:12,120 μέχρι οξείες υψίσυχνες δονήσεις. 505 00:34:12,200 --> 00:34:14,960 Αν τα αυτιά μας ήταν ευαίσθητα σε ένα πολύ περιορισμένο 506 00:34:15,360 --> 00:34:16,920 εύρος συχνοτήτων, 507 00:34:16,960 --> 00:34:19,520 θα χάναμε πολύ από την καλή μουσική! 508 00:34:19,600 --> 00:34:23,000 Αλλά αυτή είναι ουσιαστικά η θέση στην οποία βρίσκονται οι αστρονόμοι. 509 00:34:23,080 --> 00:34:26,160 Τα μάτια μας είναι ευαίσθητα σε πολύ μικρό εύρος 510 00:34:26,240 --> 00:34:29,000 συχνοτήτων του φωτός: το ορατό φως. 511 00:34:29,080 --> 00:34:31,560 Είμαστε όμως εντελώς τυφλοί σε άλλες μορφές 512 00:34:31,640 --> 00:34:33,600 ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. 513 00:34:33,680 --> 00:34:36,640 Υπάρχουν όμως πολλά αντικείμενα στο Σύμπαν τα οποία εκπέμπουν 514 00:34:36,720 --> 00:34:39,960 ακτινοβολία σε άλλες περιοχές του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. 515 00:34:40,040 --> 00:34:43,760 Για παράδειγμα, τη δεκαετία του 30 ανακαλύφθηκε τυχαία 516 00:34:43,840 --> 00:34:47,240 ότι υπάρχουν ραδιοκύματα που προέρχονται από τα βάθη του διαστήματος. 517 00:34:47,320 --> 00:34:49,960 Κάποια απ΄ αυτά, είχαν συχνότητες ίδιες με αυτές των αγαπημένων μας 518 00:34:50,040 --> 00:34:53,160 ραδιοσταθμών, αλλά ήταν ασθενέστερα και όχι τόσο 519 00:34:53,240 --> 00:34:55,280 ενδιαφέροντα. 520 00:34:56,520 --> 00:34:59,960 Για να συντονιστεί κανείς στο Ράδιο Σύμπαν χρειάζεσαι έναν 521 00:35:00,040 --> 00:35:02,560 δέκτη: ένα ραδιοτηλεσκόπιο. 522 00:35:02,680 --> 00:35:06,960 Για όλα τα μικρά μήκη κύματος ένα ραδιοτηλεσκόπιο είναι απλά ένας κοίλος δίσκος. 523 00:35:07,040 --> 00:35:10,080 Μοιάζει με το πρωτεύον κάτοπτρο ενός οπτικού τηλεσκοπίου. 524 00:35:10,200 --> 00:35:14,400 Επειδή όμως τα ραδιοκύματα είναι κατά πολύ μακρύτερα από τα οπτικά κύματα 525 00:35:14,440 --> 00:35:17,240 η επιφάνεια του δίσκου δε χρειάζεται να είναι τόσο ομαλή 526 00:35:17,360 --> 00:35:19,000 όσο αυτή ενός κατόπτρου. 527 00:35:19,120 --> 00:35:21,640 Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η κατασκευή ενός μεγάλου 528 00:35:21,680 --> 00:35:26,800 ραδιοτηλεσκοπίου είναι πολύ ευκολότερη απ' αυτή ενός οπτικού τηλεσκοπίου. 529 00:35:26,840 --> 00:35:30,960 Στα ραδιοφωνικά μήκη κύματος είναι ευκολότερη η χρήση της συμβολομετρίας. 530 00:35:30,960 --> 00:35:34,080 Η αύξηση δηλαδή, της διακριτικής ικανότητας που προέρχεται από το συνδυασμό 531 00:35:34,120 --> 00:35:37,960 των σημάτων δύο διαφορετικών τηλεσκοπίων σαν να ήταν τμήματα 532 00:35:38,040 --> 00:35:41,560 ενός ενιαίου τεράστιου δίσκου. 533 00:35:41,600 --> 00:35:44,640 Το Very Large Array στο Νέο Μεξικό, για παράδειγμα αποτελείται από 534 00:35:44,680 --> 00:35:49,720 27 διαφορετικές κεραίες, διαμέτρου 25 μέτρων η κάθε μία. 535 00:35:49,760 --> 00:35:52,960 Κάθε κεραία μπορεί να μετακινηθεί ανεξάρτητα και σε πλήρη 536 00:35:53,040 --> 00:35:56,400 ανάπτυξη το εικονικό ραδιοτηλεσκόπιο που δημιουργείται από τη συστοιχία 537 00:35:56,520 --> 00:36:00,800 αυτή έχει διάμετρο 36 χιλιομέτρων. 538 00:36:00,920 --> 00:36:03,560 Πώς λοιπόν φαίνεται το Σύμπαν στα ραδιοκύματα; 539 00:36:03,680 --> 00:36:08,000 Ο Ήλιος μας για αρχή λάμπει κατά πολύ περισσότερο στα ραδιοκύματα. 540 00:36:08,120 --> 00:36:10,720 Το ίδιο και το κέντρο του Γαλαξία μας. 541 00:36:10,760 --> 00:36:12,400 Αλλά υπάρχουν κι άλλα. 542 00:36:12,520 --> 00:36:16,480 Τα πάλσαρς είναι υπέρπυκνα αστρικά πτώματα που εκπέμπουν ραδιοκύματα 543 00:36:16,520 --> 00:36:18,640 σε μία πολύ μικρή δέσμη. 544 00:36:18,680 --> 00:36:21,800 Επίσης, περιστρέφονται με ταχύτητα πολλών εκατοντάδων 545 00:36:21,840 --> 00:36:23,720 περιστροφών ανά δευτερόλεπτο. 546 00:36:23,760 --> 00:36:27,800 Έτσι ένας πάλσαρ μοιάζει με έναν περιστρεφόμενο ραδιοφάρο. 547 00:36:27,920 --> 00:36:31,320 Και αυτό που βλέπουμε απ΄ αυτούς είναι μία τακτική και γρήγορη 548 00:36:31,360 --> 00:36:34,320 ακολουθία πολύ σύντομων ραδιοπαλμών. 549 00:36:34,440 --> 00:36:36,640 Εξ' ου και τ' όνομά τους. 550 00:36:36,680 --> 00:36:39,320 Η ραδιοπηγή, γνωστή ως Κασσιόπεια A είναι στην πραγματικότητα 551 00:36:39,440 --> 00:36:43,640 το υπόλειμμα ενός υπερκαινοφανούς ο οποίος εξερράγη τον 17ο αιώνα. 552 00:36:43,680 --> 00:36:48,240 Κενταύρου A, Κύκνου A και Παρθένου A είναι όλοι τους γιγάντιοι γαλαξίες 553 00:36:48,280 --> 00:36:50,640 που εκπέμπουν τεράστιες ποσότητες ραδιοκυμάτων. 554 00:36:50,680 --> 00:36:55,960 Κάθε γαλαξίας τροφοδοτείται από μία Μαύρη Τρύπα στο κέντρο του. 555 00:36:56,040 --> 00:37:00,000 Μερικοί από αυτούς τους ραδιογαλαξίες και τους ημιαστέρες είναι τόσο ισχυροί 556 00:37:00,120 --> 00:37:05,320 που τα σήματά τους μπορούν ν' ανιχνευθούν σε αποστάσεις 10 δις ετών φωτός. 557 00:37:05,360 --> 00:37:08,880 Ακόμη υπάρχει το ασθενές, μικρού σχετικά μήκους κύματος 558 00:37:08,960 --> 00:37:11,320 ραδιοφωνικό σήμα που είναι διάχυτο σ' όλο το Σύμπαν. 559 00:37:11,360 --> 00:37:14,160 Αυτό είναι γνωστό σαν μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου 560 00:37:14,200 --> 00:37:16,400 και αποτελεί τον απόηχο της Μεγάλης Έκρηξης. 561 00:37:16,440 --> 00:37:20,560 Το υπόλειμμα της υπέρθερμης δημιουργίας του Σύμπαντος. 562 00:37:22,120 --> 00:37:26,400 Κάθε τμήμα του φάσματος έχει τη δική του ιστορία να μας διηγηθεί. 563 00:37:26,440 --> 00:37:29,960 Σε χιλιοστομετρικά και μικρότερα μήκη κύματος οι αστρονόμοι μελετούν 564 00:37:29,960 --> 00:37:33,080 το σχηματισμό των γαλαξιών στο νεαρό Σύμπαν, και την προέλευση 565 00:37:33,200 --> 00:37:37,240 των άστρων και των πλανητών στο Γαλαξία μας. 566 00:37:37,280 --> 00:37:41,400 Η περισσότερη απ' την ακτινοβολία αυτή εμποδίζεται από τους υδρατμούς της ατμόσφαιρας. 567 00:37:41,520 --> 00:37:44,400 Για να παρατηρηθεί πρέπει ν' ανέβουμε ψηλά σε ξηρές περιοχές. 568 00:37:44,440 --> 00:37:47,320 Στο Λάνο ντε Τσαντναντόρ, για παράδειγμα. 569 00:37:47,440 --> 00:37:50,960 Σε ύψος πέντε χιλιομέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας, στο εξωτικό αυτό 570 00:37:50,960 --> 00:37:53,960 οροπέδιο στη βόρεια Χιλή κατασκευάζεται το ALMA: 571 00:37:54,040 --> 00:37:56,880 το Atacama Large Millimeter Array. 572 00:37:56,920 --> 00:38:01,880 Όταν ολοκληρωθεί το 2014, το ALMA θα είναι το μεγαλύτερο αστρονομικό 573 00:38:01,920 --> 00:38:04,320 παρατηρητήριο που κατασκευάστηκε ποτέ. 574 00:38:04,840 --> 00:38:09,960 64 κεραίες βάρους 100 τόνων η κάθε μία θα λειτουργούν σαν συστοιχία. 575 00:38:09,960 --> 00:38:13,880 Τεράστια φορτηγά θα τις διασπείρουν σε μία έκταση μεγάλη όση το Λονδίνο για 576 00:38:13,960 --> 00:38:16,800 να αυξήσουν την ευκρίνεια, ή θα τις φέρνουν κοντύτερα για 577 00:38:16,880 --> 00:38:19,000 να αυξάνουν το πεδίο της παρατήρησης. 578 00:38:19,120 --> 00:38:23,240 Κάθε κίνηση θα γίνεται με ακρίβεια χιλιοστού. 579 00:38:24,680 --> 00:38:28,160 Πολλά αντικείμενα στο Σύμπαν ακτινοβολούν στο υπέρυθρο. 580 00:38:28,280 --> 00:38:31,960 Η ακτινοβολία υπερύθρου ανακαλύφθηκε από τον Γουίλιαμ Χέρσελ, και 581 00:38:32,040 --> 00:38:36,720 είναι γνωστή ως "θερμική" καθώς εκπέμπεται απ' όλα τα σχετικά θερμά αντικείμενα 582 00:38:36,760 --> 00:38:39,080 ακόμη και τους ανθρώπους. 583 00:38:41,840 --> 00:38:45,240 Ίσως γνωρίζετε περισσότερο απ΄ όσο νομίζετε την υπέρυθρη ακτινοβολία. 584 00:38:45,360 --> 00:38:48,240 Στη Γη, αυτή η ακτινοβολία χρησιμοποιείται σε 585 00:38:48,360 --> 00:38:51,160 κάμερες ή συσκευές νυχτερινής όρασης. 586 00:38:51,280 --> 00:38:55,160 Για να ανιχνεύσουν την ασθενή υπέρυθρη λάμψη μακρινών αντικειμένων, οι αστρονόμοι 587 00:38:55,280 --> 00:38:58,960 χρειάζονται υπερευαίσθητους ανιχνευτές σε θερμοκρασία μερικών μόνο βαθμών 588 00:38:59,040 --> 00:39:04,000 πάνω από το απόλυτο μηδέν για να εκμηδενίσουν την δική τους ακτινοβολία. 589 00:39:06,920 --> 00:39:11,720 Τα περισσότερα σύγχρονα οπτικά τηλεσκόπια σήμερα, διαθέτουν υπέρυθρες κάμερες. 590 00:39:11,760 --> 00:39:15,320 Επιτρέπουν την παρατήρηση μέσα από τα κοσμικά νέφη σκόνης, αποκαλύπτοντας 591 00:39:15,440 --> 00:39:20,240 νεογέννητα άστρα μέσα σ' αυτά, κάτι που απλά δεν φαίνεται στο οπτικό φάσμα. 592 00:39:20,280 --> 00:39:25,080 Για παράδειγμα, αυτή η οπτική εικόνα του κοσμικού μαιευτηρίου στον Ωρίωνα. 593 00:39:25,200 --> 00:39:27,400 Κοιτάξτε τώρα πόσο διαφορετική είναι μέσα από τα μάτια 594 00:39:27,520 --> 00:39:30,080 μίας υπέρυθρης κάμερας! 595 00:39:30,200 --> 00:39:33,320 Η παρατήρηση στο υπέρυθρο είναι επίσης πολύ χρήσιμη για τη μελέτη 596 00:39:33,360 --> 00:39:35,960 των πλέον μακρινών γαλαξιών. 597 00:39:35,960 --> 00:39:41,000 Τα νεογέννητα άστρα σε ένα νεαρό γαλαξία λάμπουν ιδιαίτερα στο υπεριώδες φως. 598 00:39:41,120 --> 00:39:45,000 Αυτό όμως ταξιδεύει για δισεκατομμύρια χρόνια μέσα 599 00:39:45,120 --> 00:39:46,640 στο διαστελλόμενο Σύμπαν. 600 00:39:46,760 --> 00:39:50,560 Η διαστολή επιμηκύνει τα μήκη κύματος και έτσι όταν τα λαμβάνουμε 601 00:39:50,600 --> 00:39:55,240 έχουν μετατεθεί στο εγγύς υπέρυθρο. 602 00:39:56,600 --> 00:40:00,240 Αυτό το κομψό όργανο είναι το τηλεσκόπιο MAGIC στο Λα Πάλμα. 603 00:40:00,360 --> 00:40:02,960 Ερευνά τον ουρανό για κοσμικές ακτίνες-γ 604 00:40:02,960 --> 00:40:06,800 τις πλέον ισχυρές πηγές ακτινοβολίας στη Φύση. 605 00:40:08,360 --> 00:40:10,960 Ευτυχώς για μας, η θανατηφόρα ακτινοβολία γ εμποδίζεται από 606 00:40:10,960 --> 00:40:12,320 τη Γήινη ατμόσφαιρα. 607 00:40:12,360 --> 00:40:16,000 Αφήνει όμως ίχνη πίσω της για να τα μελετήσουν οι αστρονόμοι. 608 00:40:16,120 --> 00:40:19,000 Μετά τη σύγκρουσή της με την ατμόσφαιρα παράγει μεγάλο αριθμό 609 00:40:19,120 --> 00:40:20,640 ενεργών σωματιδίων. 610 00:40:20,760 --> 00:40:25,320 Αυτά με τη σειρά του παράγουν μία αχνή λάμψη την οποία παρατηρεί το MAGIC. 611 00:40:26,920 --> 00:40:30,640 Κι εδώ βλέπετε το αστεροσκοπείο Πιερ Οζέρ στην Αργεντινή. 612 00:40:30,680 --> 00:40:33,080 Δεν μοιάζει καν με τηλεσκόπιο. 613 00:40:33,120 --> 00:40:38,960 Το Πιερ Οζέρ αποτελείται από 1600 αισθητήρες, διάσπαρτους σε έκταση 614 00:40:38,960 --> 00:40:40,240 περισσότερων από 3000 τετραγωνικών χιλιόμετρων. 615 00:40:40,360 --> 00:40:44,560 Συλλαμβάνουν την εκπομπή σωματιδίων από την κοσμική ακτινοβολία μακρινών 616 00:40:44,600 --> 00:40:46,480 υπερκαινοφανών και μελανών οπών. 617 00:40:47,680 --> 00:40:52,400 Και τους ανιχνευτές νετρίνων, εγκατεστημένους σε βαθιά ορυχεία, 618 00:40:52,520 --> 00:40:55,720 κάτω από την επιφάνεια των ωκεανών ή μέσα στον πάγο της Ανταρκτικής; 619 00:40:55,840 --> 00:40:57,880 Μπορούμε να τους θεωρήσουμε τηλεσκόπια; 620 00:40:57,960 --> 00:40:59,400 Γιατί όχι; 621 00:40:59,520 --> 00:41:03,800 Παρατηρούν το Σύμπαν ακόμη και αν δε συλλέγουν δεδομένα από 622 00:41:03,840 --> 00:41:06,080 το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα. 623 00:41:06,120 --> 00:41:09,880 Τα νετρίνα είναι σωματίδια δύσκολα ανιχνεύσιμα, που δημιουργήθηκαν 624 00:41:09,960 --> 00:41:12,240 στον Ήλιο και σε εκρήξεις υπερκαινοφανών. 625 00:41:12,360 --> 00:41:15,800 Δημιουργήθηκαν ακόμη και στην Μεγάλη Έκρηξη. 626 00:41:15,920 --> 00:41:20,640 Σε αντίθεση με άλλα στοιχειώδη σωμάτια, τα νετρίνα μπορούν αν διέλθουν μέσα από 627 00:41:20,680 --> 00:41:25,640 την ύλη, ταξιδεύουν με ταχύτητες κοντά στην ταχύτητα του φωτός και δεν έχουν ηλεκτρικό φορτίο. 628 00:41:25,760 --> 00:41:30,240 Αν και είναι δύσκολο να μελετηθούν βρίσκονται σε αφθονία. 629 00:41:30,280 --> 00:41:34,160 Κάθε δευτερόλεπτο περισσότερα από 50 τρισεκατομμύρια νετρίνα από τον Ήλιο 630 00:41:34,200 --> 00:41:36,560 μας διαπερνούν. 631 00:41:36,680 --> 00:41:40,800 Τέλος, αστρονόμοι και φυσικοί έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους για τη κατασκευή 632 00:41:40,920 --> 00:41:42,640 ανιχνευτών βαρυτικών κυμάτων. 633 00:41:42,680 --> 00:41:46,640 Αυτά τα "τηλεσκόπια" δε συλλέγουν ακτινοβολία ούτε καταγράφουν σωματίδια. 634 00:41:46,680 --> 00:41:51,240 Καταγράφουν τις ελάχιστες διαταραχές στη δομή του χωρόχρονου 635 00:41:51,280 --> 00:41:56,960 όπως αυτός προβλέπεται από τη θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν. 636 00:41:57,040 --> 00:42:01,160 Με μία εκπληκτική ποικιλία οργάνων οι αστρονόμοι παρατηρούν όλη την 637 00:42:01,200 --> 00:42:06,960 έκταση του φάσματος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας και έχουν επεκταθεί και παραπέρα. 638 00:42:07,040 --> 00:42:11,240 Μερικές όμως παρατηρήσεις απλά δεν μπορούν να γίνουν από την επιφάνεια της Γης. 639 00:42:11,280 --> 00:42:12,800 Η λύση; 640 00:42:12,920 --> 00:42:15,240 Διαστημικά Τηλεσκόπια. 641 00:42:22,000 --> 00:42:26,560 Πέρα από τη Γη 642 00:42:28,560 --> 00:42:30,400 Το διαστημικό Τηλεσκόπιο Χαμπλ. 643 00:42:30,480 --> 00:42:33,360 Είναι το διασημότερο τηλεσκόπιο στην ιστορία. 644 00:42:33,440 --> 00:42:34,800 Και δίκαια. 645 00:42:34,880 --> 00:42:38,560 Οι παρατηρήσεις του έφεραν επανάσταση σε πολλά πεδία της αστρονομίας. 646 00:42:38,640 --> 00:42:42,040 Με τα σημερινά δεδομένα το κάτοπτρο του Χαμπλ είναι αρκετά μικρό. 647 00:42:42,120 --> 00:42:45,040 Έχει διάμετρο μόλις 2,4 μέτρα. 648 00:42:45,120 --> 00:42:48,640 Αλλά η θέση του είναι πραγματικά μοναδική. 649 00:42:48,720 --> 00:42:52,360 Ψηλά πάνω από τις ατμοσφαιρικές διαταραχές, διαθέτει μία 650 00:42:52,440 --> 00:42:54,600 πραγματικά διαυγή θέα στο Σύμπαν. 651 00:42:54,680 --> 00:42:59,360 Και επιπλέον το Χαμπλ μπορεί να βλέπει στο υπεριώδες και το εγγύς υπέρυθρο. 652 00:42:59,440 --> 00:43:02,480 Αυτή η ακτινοβολία δε φτάνει στα επίγεια τηλεσκόπια καθώς 653 00:43:02,560 --> 00:43:05,880 απορροφάται από την ατμόσφαιρα. 654 00:43:05,960 --> 00:43:09,880 Κάμερες και φασματογράφοι, κάποιοι σε μέγεθος τηλεφωνικού θαλάμου 655 00:43:09,960 --> 00:43:14,600 αναλύουν και καταγράφουν το φως μακρινών κοσμικών πηγών. 656 00:43:14,680 --> 00:43:19,320 Όπως κάθε επίγειο τηλεσκόπιο, το Χαμπλ κατά καιρούς αναβαθμίζεται. 657 00:43:19,400 --> 00:43:22,760 Αστροναύτες πραγματοποιούν αποστολές επισκευής με διαστημικούς περιπάτους. 658 00:43:22,840 --> 00:43:24,440 Χαλασμένα εξαρτήματα επιδιορθώνονται. 659 00:43:24,520 --> 00:43:27,000 Παλαιότερα όργανα αντικαθίστανται από καινούρια και 660 00:43:27,080 --> 00:43:29,800 πιο εξελιγμένα. 661 00:43:29,880 --> 00:43:33,280 Το Χαμπλ καθιερώθηκε ως η βασική πηγή παρατηρησιακής αστρονομίας. 662 00:43:33,360 --> 00:43:37,240 Άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το κόσμο. 663 00:43:39,840 --> 00:43:44,800 Με την κοφτερή του ματιά, το Χαμπλ παρατήρησε την αλλαγή των εποχών στον Άρη 664 00:43:45,920 --> 00:43:48,800 μία πρόσκρουση κομήτη στον Δία 665 00:43:50,520 --> 00:43:53,880 τα δακτυλίδια του Κρόνου 666 00:43:56,920 --> 00:44:00,400 ακόμη και την επιφάνεια του μικρού Πλούτωνα. 667 00:44:00,480 --> 00:44:06,320 Αποκάλυψε τον κύκλο ζωής των άστρων, από τη γέννηση, και την νεαρή τους ηλικία 668 00:44:06,600 --> 00:44:12,560 σε κοσμικά μαιευτήρια σε νεφελώματα σκόνης και αερίου, μέχρι το οριστικό τους αντίο: 669 00:44:12,640 --> 00:44:17,800 σαν λεπτά νέφη, διαχεόμενα αργά στο διάστημα, απομεινάρια νεκρών άστρων 670 00:44:17,920 --> 00:44:24,960 ή σαν τεράστιες εκρήξεις υπερκαινοφανών που ξεπερνούν σε λαμπρότητα τους γαλαξίες που τους φιλοξενούν. 671 00:44:25,040 --> 00:44:28,960 Βαθιά μες το νεφέλωμα του Ωρίωνα, το Χαμπλ είδε την δημιουργία νέων ηλιακών συστημάτων 672 00:44:29,040 --> 00:44:34,080 όπου δίσκοι σκόνης γύρω από νεαρά άστρα μπορεί σύντομα 673 00:44:34,120 --> 00:44:36,080 να συμπυκνωθούν σε πλανήτες. 674 00:44:36,200 --> 00:44:40,320 Το διαστημικό τηλεσκόπιο μελέτησε χιλιάδες άστρα σε γιγάντια σφαιρικά νέφη 675 00:44:40,440 --> 00:44:45,960 τις παλαιότερες οικογένειες άστρων στο Σύμπαν. 676 00:44:46,040 --> 00:44:48,320 Και γαλαξίες φυσικά. 677 00:44:48,440 --> 00:44:51,960 Με τέτοια λεπτομέρεια που δεν είχαν δει ποτέ πριν οι αστρονόμοι. 678 00:44:51,960 --> 00:44:58,800 Μαγευτικές σπείρες, ζώνες απορρόφησης, βίαιες συγκρούσεις. 679 00:45:01,040 --> 00:45:05,480 Πολύ μεγάλοι χρόνοι έκθεσης σε σκοτεινές περιοχές του ουρανού αποκάλυψαν 680 00:45:05,520 --> 00:45:10,080 χιλιάδες αμυδρούς γαλαξίες δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά. 681 00:45:10,120 --> 00:45:13,960 Φωτόνια που εκπέμφθηκαν όταν το Σύμπαν ήταν ακόμη νέο. 682 00:45:14,040 --> 00:45:18,400 Ένα παράθυρο στο μακρινό παρελθόν, έριξε νέο φως στο 683 00:45:18,440 --> 00:45:21,560 διαρκώς μεταβαλλόμενο Σύμπαν. 684 00:45:22,200 --> 00:45:24,880 Το Χαμπλ δεν είναι το μοναδικό τηλεσκόπιο στο διάστημα. 685 00:45:24,920 --> 00:45:29,800 Αυτό είναι το διαστημικό τηλεσκόπιο Σπίτσερ της NASA που τέθηκε σε τροχιά τον Αύγουστο του 2003. 686 00:45:29,920 --> 00:45:33,720 Κατά μία έννοια είναι ότι το Χαμπλ για την υπέρυθρη ακτινοβολία. 687 00:45:33,760 --> 00:45:37,960 Το Σπίτσερ διαθέτει κάτοπτρο διαμέτρου μόλις 85 εκατοστών. 688 00:45:37,960 --> 00:45:41,080 Αλλά το τηλεσκόπιο είναι κρυμμένο πίσω από μία θερμική ασπίδα, η οποία 689 00:45:41,200 --> 00:45:42,480 το προστατεύει από τον Ήλιο. 690 00:45:42,520 --> 00:45:47,160 Οι αισθητήρες του βρίσκονται θαμμένοι σε μία δεξαμενή υγρού ηλίου. 691 00:45:47,200 --> 00:45:50,080 Εκεί οι αισθητήρες ψύχονται σε θερμοκρασία μερικών βαθμών 692 00:45:50,200 --> 00:45:51,800 πάνω από το απόλυτο μηδέν. 693 00:45:51,920 --> 00:45:55,560 Αυτό τους κάνει ιδιαίτερα ευαίσθητους. 694 00:45:55,680 --> 00:45:58,720 Το Σπίτσερ μας αποκάλυψε ένα Σύμπαν γεμάτο σκόνη. 695 00:45:58,760 --> 00:46:02,560 Σκοτεινά, αδιαφανή νέφη σκόνης, ακτινοβολούν όταν θερμαίνονται 696 00:46:02,680 --> 00:46:04,560 από το εσωτερικό τους. 697 00:46:04,600 --> 00:46:08,720 Κρουστικά κύματα από γαλαξιακές συγκρούσεις παρασύρουν τη σκόνη σε αποκαλυπτικούς δακτυλίους 698 00:46:08,760 --> 00:46:13,480 και παλιρροϊκές δομές, σχηματίζοντας νέες περιοχές δημιουργίας άστρων. 699 00:46:15,520 --> 00:46:19,080 Η σκόνη δημιουργείται επίσης σαν υπόλειμμα του θανάτου ενός άστρου. 700 00:46:19,200 --> 00:46:23,080 Το Σπίτσερ ανακάλυψε ότι τα πλανητικά νέφη και τα υπολείμματα υπερκαινοφανών είναι 701 00:46:23,200 --> 00:46:28,320 γεμάτα σωματίδια σκόνης, πρώτες ύλες σχηματισμού νέων πλανητών. 702 00:46:28,440 --> 00:46:32,080 Σε άλλα υπεριώδη μήκη κύματος, το Σπίτσερ μπορεί να δει μέσα από τα νέφη σκόνης 703 00:46:32,200 --> 00:46:37,720 αποκαλύπτοντας άστρα κρυμμένα μέσα στους σκοτεινούς τους πυρήνες. 704 00:46:37,840 --> 00:46:40,960 Τέλος ο φασματογράφος του διαστημικού τηλεσκοπίου μελετά τις ατμόσφαιρες 705 00:46:40,960 --> 00:46:44,880 εξωπλανητών, γιγάντιων αέριων πλανητών όπως ο Δίας 706 00:46:44,920 --> 00:46:48,880 που ολοκληρώνουν μία περιφορά γύρω από το άστρο τους σε μερικές μόνο μέρες. 707 00:46:50,680 --> 00:46:52,880 Τί γίνεται με τις ακτίνες Χ και τις ακτίνες-γ; 708 00:46:52,920 --> 00:46:55,560 Αυτές απορροφώνται εντελώς από τη Γήινη ατμόσφαιρα. 709 00:46:55,680 --> 00:46:59,160 Έτσι χωρίς διαστημικά τηλεσκόπια οι αστρονόμοι θα ήταν εντελώς τυφλοί 710 00:46:59,200 --> 00:47:02,080 σε αυτές τις ακτινοβολίες υψηλών ενεργειών. 711 00:47:03,680 --> 00:47:07,080 Τα διαστημικά τηλεσκόπια ακτίνων Χ και γάμμα αποκαλύπτουν το θερμό 712 00:47:07,120 --> 00:47:11,800 υψηλής ενέργειας, βίαιο Σύμπαν των γαλαξιακών σμηνών και των μελανών οπών 713 00:47:11,840 --> 00:47:16,080 των υπερκαινοφανών και των γαλαξιακών συγκρούσεων. 714 00:47:18,760 --> 00:47:20,840 Είναι πολύ δύσκολο να κατασκευαστούν, όμως. 715 00:47:20,920 --> 00:47:24,440 Η υψηλής ενέργειας ακτινοβολία διαπερνά ένα συμβατικό κάτοπτρο. 716 00:47:24,520 --> 00:47:29,680 Οι ακτίνες Χ μπορούν να εστιαστούν μόνο σε ένθετα κάτοπτρα από καθαρό χρυσό. 717 00:47:29,760 --> 00:47:33,120 Οι ακτίνες-γ μελετώνται με εξειδικευμένες κάμερες μικρής οπής 718 00:47:33,200 --> 00:47:36,560 ή επάλληλους σπινθηριστές που εκπέμπουν σύντομες αναλαμπές απλού φωτός 719 00:47:36,640 --> 00:47:39,680 όταν χτυπηθούν από ένα φωτόνιο ακτίνων γάμμα. 720 00:47:40,960 --> 00:47:45,120 Τη δεκαετία του 90 η NASA διέθετε το παρατηρητήριο ακτίνων-γ Κόμπτον. 721 00:47:45,200 --> 00:47:48,280 Ήταν για την εποχή του, ο μεγαλύτερος και βαρύτερος επιστημονικός 722 00:47:48,360 --> 00:47:49,880 δορυφόρος που είχε ποτέ τεθεί σε τροχιά. 723 00:47:49,960 --> 00:47:53,120 Ένα πλήρως εξοπλισμένο εργαστήριο φυσικής στο διάστημα. 724 00:47:53,200 --> 00:47:56,480 Το 2008, το Κόμπτον έδωσε τη θέση του στο GLAST: 725 00:47:56,560 --> 00:48:00,520 το Διαστημικό Τηλεσκόπιο ακτίνων-γ Μεγάλης Επιφανείας. 726 00:48:00,600 --> 00:48:04,120 Θα μελετήσει το Σύμπαν υψηλών ενεργειών, από τη σκοτεινή ύλη 727 00:48:04,200 --> 00:48:06,520 ως τα πάλσαρς. 728 00:48:08,440 --> 00:48:12,360 Σήμερα, οι αστρονόμοι διαθέτουν δύο διαστημικά τηλεσκόπια ακτίνων Χ. 729 00:48:12,440 --> 00:48:17,400 Το τηλεσκόπιο Τσάντρα της NASA και το XMM-Νιούτον της ESA 730 00:48:17,480 --> 00:48:21,480 μελετούν τις πιο θερμές περιοχές του Σύμπαντος. 731 00:48:23,960 --> 00:48:27,680 Έτσι μοιάζει ο ουρανός στις ακτίνες Χ. 732 00:48:27,760 --> 00:48:32,160 Οι εκτεταμένες περιοχές είναι νέφη αερίου τα οποία θερμαίνονται σε εκατομμύρια βαθμούς 733 00:48:32,240 --> 00:48:35,680 από κρουστικά κύματα, υπολείμματα εκρήξεων υπερκαινοφανών. 734 00:48:35,760 --> 00:48:39,960 Τα λαμπρά σημεία είναι διπλές πηγές ακτίνων Χ: αστέρες νετρονίων ή 735 00:48:39,960 --> 00:48:43,640 μαύρες τρύπες που ρουφάνε ύλη από ένα άστρο συνοδό. 736 00:48:43,720 --> 00:48:47,280 Το θερμό αυτό ρεύμα εκπέμπει ακτίνες Χ. 737 00:48:47,360 --> 00:48:51,560 Τα τηλεσκόπια ακτίνων Χ αποκαλύπτουν υπέρπυκνες μαύρες τρύπες στο 738 00:48:51,640 --> 00:48:53,760 κέντρο μακρινών γαλαξιών. 739 00:48:53,840 --> 00:48:57,800 Θερμή ύλη που κατευθύνεται σπειροειδώς προς το κέντρο τους εκπέμπει ακτίνες Χ 740 00:48:57,880 --> 00:49:02,160 ακριβώς τη στιγμή που χάνεται για πάντα μέσα στη μαύρη τρύπα. 741 00:49:02,240 --> 00:49:06,840 Θερμό αλλά αραιό αέριο γεμίζει επίσης τις αποστάσεις μεταξύ των γαλαξιών 742 00:49:06,920 --> 00:49:08,320 σ' ένα σμήνος. 743 00:49:08,400 --> 00:49:12,240 Μερικές φορές αυτό το αέριο ενεργοποιείται και θερμαίνεται ακόμη περισσότερο 744 00:49:12,320 --> 00:49:16,480 από συγκρούσεις και ενοποιήσεις των γαλαξιακών σμηνών. 745 00:49:16,560 --> 00:49:20,760 Περισσότερο συναρπαστικές είναι οι εκλάμψεις ακτίνων-γ, τα πλέον ισχυρά ενεργειακά 746 00:49:20,840 --> 00:49:22,600 φαινόμενα στο Σύμπαν. 747 00:49:22,680 --> 00:49:26,920 Πρόκειται για την τελική καταστροφική έκρηξη ενός ταχύτατα περιστρεφόμενου 748 00:49:26,960 --> 00:49:28,760 αστέρα πολύ μεγάλης μάζας. 749 00:49:28,840 --> 00:49:32,760 Σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο, απελευθερώνεται περισσότερη ενέργεια απ' όση 750 00:49:32,840 --> 00:49:35,760 παράγει ο Ήλιος σε 10 δισεκατομμύρια χρόνια. 751 00:49:38,200 --> 00:49:42,160 Τα Χαμπλ, Σπίτσερ, Τσάντρα, XMM-Νιούτον και GLAST 752 00:49:42,240 --> 00:49:44,600 είναι όλα τους εύχρηστοι γίγαντες. 753 00:49:44,680 --> 00:49:47,640 Μερικά διαστημικά τηλεσκόπια όμως είναι πολύ μικρότερα και έχουν 754 00:49:47,720 --> 00:49:49,240 πολύ εξειδικευμένους στόχους. 755 00:49:49,320 --> 00:49:51,280 Το COROT, για παράδειγμα. 756 00:49:51,360 --> 00:49:54,880 Ο Γαλλικός αυτός δορυφόρος, εξειδικεύεται στην αστροσεισμολογία και τη μελέτη 757 00:49:54,960 --> 00:49:56,880 των εξωπλανητών. 758 00:49:56,960 --> 00:50:01,240 Ο δορυφόρος Σουίφτ της NASA, συνδυασμός τηλεσκοπίου ακτίνων Χ και γ 759 00:50:01,320 --> 00:50:05,720 σχεδιασμένος να αποκαλύψει τα μυστικά των εκλάμψεων ακτίνων-γ. 760 00:50:05,800 --> 00:50:10,160 Τέλος υπάρχει και το WMAP, (Wilkinson Microwave Anisotropy Probe). 761 00:50:10,240 --> 00:50:13,840 Σε λίγο περισσότερο από δύο χρόνια στο διάστημα, χαρτογράφησε την κοσμική 762 00:50:13,920 --> 00:50:17,280 ακτινοβολία υποβάθρου με με μοναδική λεπτομέρεια. 763 00:50:17,360 --> 00:50:21,200 Το WMAP έδωσε στους κοσμολόγους την καλύτερη μέχρι στιγμή εικόνα των 764 00:50:21,280 --> 00:50:26,680 πρώιμων φάσεων του Σύμπαντος, πριν από 13 δις χρόνια. 765 00:50:26,760 --> 00:50:29,640 Η διεύρυνση των ορίων του γνωστού μας Σύμπαντος υπήρξε η συναρπαστικότερη 766 00:50:29,720 --> 00:50:32,240 συμβολή των τηλεσκοπίων στην ιστορία τους. 767 00:50:32,320 --> 00:50:34,760 Τί ακολουθεί; 768 00:50:37,800 --> 00:50:40,680 Το μέλλον 769 00:50:42,680 --> 00:50:45,480 Στην Αριζόνα έχει κατασκευαστεί το πρώτο κάτοπτρο για το 770 00:50:45,560 --> 00:50:47,400 Γιγαντιαίο Τηλεσκόπιο του Μαγγελάνου. 771 00:50:47,480 --> 00:50:50,680 Αυτό το τεράστιο όργανο θα εγκατασταθεί στο αστεροσκοπείο 772 00:50:50,760 --> 00:50:52,360 Λας Καμπάνας στη Χιλή. 773 00:50:52,440 --> 00:50:56,040 Τα επτά του κάτοπτρα, καθένα με διάμετρο οχτώ μέτρων 774 00:50:56,120 --> 00:50:59,200 θα τοποθετηθούν σε διάταξη όπως τα πέταλα ενός λουλουδιού. 775 00:50:59,280 --> 00:51:02,200 Μαζί θα συλλέγουν τέσσερις φορές περισσότερο φως από αυτό 776 00:51:02,280 --> 00:51:05,799 που συλλέγεται απ' οποιοδήποτε άλλο τηλεσκόπιο. 777 00:51:05,880 --> 00:51:10,240 Το 30 μέτρων τηλεσκόπιο της Καλιφόρνια που σχεδιάζεται για το 2015 778 00:51:10,320 --> 00:51:13,080 είναι περισσότερο σαν μία γιγάντια έκδοση του Κεκ. 779 00:51:13,160 --> 00:51:16,360 Εκατοντάδες ανεξάρτητα τμήματα συνθέτουν έναν τεράστιο φακό 780 00:51:16,440 --> 00:51:20,520 διαμέτρου όσο το ύψος μίας εξαώροφης πολυκατοικίας. 781 00:51:20,600 --> 00:51:25,320 Στην Ευρώπη τα σχέδια είναι έτοιμα για το Ευρωπαϊκό Εξαιρετικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο. 782 00:51:25,799 --> 00:51:29,160 Με 42 μέτρα διάμετρο, το κάτοπτρό του θα έχει τις διαστάσεις 783 00:51:29,240 --> 00:51:32,640 πισίνας Ολυμπιακών διαστάσεων - με διπλάσια επιφάνεια από το 784 00:51:32,720 --> 00:51:34,840 Τηλεσκόπιο των 30 μέτρων. 785 00:51:34,920 --> 00:51:39,400 Αυτά τα μελλοντικά τέρατα, βελτιστοποιημένα για παρατηρήσεις στο υπέρυθρο 786 00:51:39,480 --> 00:51:44,160 θα εξοπλιστούν με ευαίσθητα όργανα και προσαρμοζόμενα οπτικά. 787 00:51:44,240 --> 00:51:46,840 Θα μας αποκαλύψουν την πρώτη γενιά γαλαξιών 788 00:51:46,920 --> 00:51:50,120 και άστρων στην ιστορία του Σύμπαντος. 789 00:51:50,200 --> 00:51:53,120 Επιπλέον, ίσως μας δώσουν την πρώτη πραγματική φωτογραφία 790 00:51:53,200 --> 00:51:56,160 ενός πλανήτη κάποιου άλλου ηλιακού συστήματος. 791 00:51:56,240 --> 00:52:00,000 Για τους ραδιοαστρονόμους, 42 μέτρα δεν είναι τίποτα. 792 00:52:00,080 --> 00:52:02,720 Συνδυάζουν πολλά μικρότερα όργανα για να συνθέσουν ένα 793 00:52:02,799 --> 00:52:05,080 πολύ μεγαλύτερο δέκτη. 794 00:52:05,160 --> 00:52:08,799 Στην Ολλανδία η Συστοιχία Χαμηλών Συχνοτήτων, ή LOFAR 795 00:52:08,880 --> 00:52:10,520 είναι υπό κατασκευή. 796 00:52:10,600 --> 00:52:15,840 Οπτικές ίνες θα συνδέουν 30.000 κεραίες μ' ένα κεντρικό υπερυπολογιστή. 797 00:52:15,920 --> 00:52:19,440 Η καινοτόμος σχεδίαση δεν περιλαμβάνει κινούμενα μέρη, αλλά θα παρατηρεί 798 00:52:19,520 --> 00:52:22,840 σε οχτώ διαφορετικές κατευθύνσεις ταυτόχρονα. 799 00:52:22,920 --> 00:52:26,120 Η τεχνολογία του LOFAR θα αξιοποιηθεί και στη Συστοιχία του ενός 800 00:52:26,200 --> 00:52:28,600 Τετραγωνικού Χιλιομέτρου, το οποίο αποτελεί κορυφαίο αίτημα 801 00:52:28,680 --> 00:52:30,560 των ραδιοαστρονόμων. 802 00:52:30,640 --> 00:52:34,640 Η Παγκόσμια Συστοιχία θα κατασκευαστεί στην Αυστραλία ή τη Νότια Αφρική. 803 00:52:34,720 --> 00:52:38,560 Μεγάλες δισκοειδείς κεραίες και μικροί δέκτες θα μας δίνουν 804 00:52:38,640 --> 00:52:42,920 λεπτομερείς εικόνες του ραδιοφωνικού ουρανού. 805 00:52:43,000 --> 00:52:46,720 Με συνολική επιφάνεια συλλογής ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου 806 00:52:46,799 --> 00:52:50,440 το νέο σύμπλεγμα θα είναι με διαφορά το πιο ευαίσθητο ραδιοτηλεσκόπιο 807 00:52:50,520 --> 00:52:52,920 που κατασκευάστηκε ποτέ. 808 00:52:53,000 --> 00:52:58,040 Η εξέλιξη των γαλαξιών, πανίσχυροι ημιαστέρες, παλλόμενα πάλσαρς 809 00:52:58,160 --> 00:53:01,799 καμία πηγή ραδιοκυμάτων δεν θα ξεφεύγει από τα κατασκοπευτικά μάτια 810 00:53:01,880 --> 00:53:04,760 της Συστοιχίας Τετραγωνικού Χιλιομέτρου. 811 00:53:04,799 --> 00:53:08,280 Το όργανο θα αναζητήσει και πιθανές ραδιοπηγές από 812 00:53:08,360 --> 00:53:11,840 εξωγήινους πολιτισμούς. 813 00:53:11,920 --> 00:53:15,160 Και τα διαστημικά τηλεσκόπια; 814 00:53:15,240 --> 00:53:19,040 Μετά την πέμπτη και τελευταία επισκευαστική αποστολή το Διαστημικό 815 00:53:19,120 --> 00:53:24,480 Τηλεσκόπιο θα είναι ενεργό μέχρι το 2013 περίπου. 816 00:53:24,560 --> 00:53:28,720 Τότε περίπου θα τεθεί σε τροχιά ο διάδοχός του. 817 00:53:30,760 --> 00:53:34,720 Να το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Τζέιμς Γουέμπ (James Webb), ένα διαστημικό 818 00:53:34,799 --> 00:53:40,480 υπέρυθρο παρατηρητήριο που έλαβε τ΄ όνομα του από έναν πρώην διευθυντή της NASA. 819 00:53:40,560 --> 00:53:44,840 Όταν βρεθεί στο Διάστημα το 6,5 μέτρων τμηματικό κάτοπτρό του θα ξεδιπλωθεί 820 00:53:44,920 --> 00:53:48,480 σαν ένα λουλούδι που ανθίζει – το καθένα επτά φορές πιο ευαίσθητο 821 00:53:48,560 --> 00:53:51,360 απ' το Χαμπλ. 822 00:53:51,440 --> 00:53:54,520 Ένα τεράστιο σκιάδιο θα κρατά τα οπτικά του και τα θερμοευαίσθητα 823 00:53:54,600 --> 00:53:57,960 όργανά του σε μόνιμη σκιά επιτρέποντάς του να λειτουργεί 824 00:53:58,040 --> 00:54:03,000 στην εντυπωσιακή θερμοκρασία των μείον 233 βαθμών Κελσίου. 825 00:54:04,200 --> 00:54:07,880 Το τηλεσκόπιο Τζέιμς Γουέμπ δεν θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Γη. 826 00:54:07,960 --> 00:54:11,640 Θα τοποθετηθεί σε απόσταση 1,5 εκατομ. χιλιομέτρων μακριά από 827 00:54:11,720 --> 00:54:15,880 το πλανήτη μας σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο. 828 00:54:15,960 --> 00:54:19,080 Πριν μισό αιώνα το τηλεσκόπιο Χέιλ στο όρος Πάλομαρ 829 00:54:19,160 --> 00:54:20,960 ήταν το μεγαλύτερο στην ιστορία. 830 00:54:21,000 --> 00:54:25,120 Σύντομα ένα ακόμη μεγαλύτερο θα βρεθεί σε τροχιά στο διάστημα. 831 00:54:25,160 --> 00:54:29,440 Μπορούμε μόνο να εικάσουμε τις εκπληκτικές ανακαλύψεις που θα κάνει. 832 00:54:29,520 --> 00:54:31,680 Μείνετε συντονισμένοι! 833 00:54:32,160 --> 00:54:34,880 Στο μεταξύ, δημιουργικοί μηχανικοί σχεδίασαν το πλέον επαναστατικό 834 00:54:34,960 --> 00:54:37,720 τηλεσκόπιο όλων των εποχών. 835 00:54:37,799 --> 00:54:42,040 Στο Καναδά, επιστήμονες κατασκεύασαν το λεγόμενο τηλεσκόπιο "υγρού κατόπτρου". 836 00:54:42,120 --> 00:54:45,200 Στο τηλεσκόπιο αυτό το αστρικό φως δεν ανακλάται σ' ένα στερεό κάτοπτρο 837 00:54:45,280 --> 00:54:49,360 αλλά στην καμπύλη επιφάνεια ενός περιστρεφόμενου δοχείου 838 00:54:49,440 --> 00:54:52,600 υγρού υδραργύρου. 839 00:54:52,680 --> 00:54:56,360 Εξαιτίας της αρχής λειτουργίας τους τα τηλεσκόπια υδραργύρου μπορούν 840 00:54:56,440 --> 00:54:59,120 να κοιτούν μόνο κάθετα προς τα πάνω αλλά είναι σχετικά οικονομικά 841 00:54:59,200 --> 00:55:01,360 και εύκολα στη κατασκευή. 842 00:55:01,440 --> 00:55:04,440 Οι ραδιοαστρονόμοι οραματίζονται την εγκατάσταση μιας συστοιχίας 843 00:55:04,520 --> 00:55:07,360 μικρών ραδιοτηλεσκοπίων στην Σελήνη πολύ μακριά από 844 00:55:07,440 --> 00:55:10,880 πιθανές επίγειες παρεμβολές. 845 00:55:10,960 --> 00:55:13,520 Ποιός ξέρει, ίσως μια μέρα να υπάρξει ένα μεγάλο οπτικό 846 00:55:13,600 --> 00:55:16,360 τηλεσκόπιο στη σκοτεινή πλευρά της Σελήνης. 847 00:55:16,440 --> 00:55:19,360 Χρησιμοποιώντας διαστημικά τηλεσκόπια και προστατευμένους 848 00:55:19,440 --> 00:55:21,960 δίσκους οι αστρονόμοι ακτίνων Χ ελπίζουν να βελτιώσουν 849 00:55:22,040 --> 00:55:23,040 σημαντικά τις δυνατότητές τους στο μέλλον. 850 00:55:23,120 --> 00:55:25,720 Ίσως μάλιστα επιτύχουν να καταγράψουν το χείλος 851 00:55:25,799 --> 00:55:27,760 μίας μαύρης τρύπας. 852 00:55:29,560 --> 00:55:32,560 Κάποτε ίσως τα τηλεσκόπια απαντήσουν ένα σημαντικό 853 00:55:32,640 --> 00:55:38,840 ερώτημα που προβληματίζει την ανθρωπότητα: Είμαστε μόνοι στο Σύμπαν; 854 00:55:42,480 --> 00:55:45,800 Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν άλλα αστρικά συστήματα εκεί έξω. 855 00:55:45,920 --> 00:55:48,280 Υποψιαζόμαστε ότι υπάρχουν άλλοι πλανήτες σαν τη Γη, με 856 00:55:48,400 --> 00:55:50,200 νερό σε υγρή μορφή. 857 00:55:50,320 --> 00:55:51,200 Αλλά 858 00:55:51,320 --> 00:55:53,440 υπάρχει ζωή; 859 00:55:54,320 --> 00:55:58,120 Ο εντοπισμός εξωπλανητών αποδεικνύεται δύσκολος. 860 00:55:58,240 --> 00:56:00,680 Συχνά κρύβονται από τους αστρονόμους μέσα στο λαμπρό 861 00:56:00,720 --> 00:56:03,960 φως που ακτινοβολείται από τα μητρικά τους άστρα. 862 00:56:04,920 --> 00:56:08,040 Συμβολόμετρα που θα τεθούν σε τροχιά στο σκοτάδι του διαστήματος 863 00:56:08,160 --> 00:56:10,760 ίσως μας δώσουν μία απάντηση. 864 00:56:10,799 --> 00:56:13,520 Αυτή τη στιγμή η NASA εξετάζει ένα πρόγραμμα που ονομάζεται 865 00:56:13,560 --> 00:56:16,120 Ανιχνευτής Γαιωδών Πλανητών (Terrestrial Planet Finder). 866 00:56:16,240 --> 00:56:20,680 Στην Ευρώπη, επιστήμονες σχεδιάζουν τη Συστοιχία του Δαρβίνου. 867 00:56:20,799 --> 00:56:24,360 Έξι διαστημικά τηλεσκόπια σε διατεταγμένη τροχιά γύρω από τον Ήλιο. 868 00:56:24,480 --> 00:56:28,520 Λέιζερ θα ελέγχουν τις μεταξύ τους αποστάσεις με ακρίβεια νανόμετρου. 869 00:56:28,560 --> 00:56:32,200 Σε συνδυασμό θα έχουν εξαιρετική διακριτική ικανότητα, διαχωρίζοντας το φως 870 00:56:32,240 --> 00:56:36,040 των κυρίαρχων άστρων, ώστε οι επιστήμονες να μπορέσουν πραγματικά να δουν 871 00:56:36,160 --> 00:56:39,800 πλανήτες σαν τη Γη γύρω από άλλα άστρα. 872 00:56:40,640 --> 00:56:44,880 Οι αστρονόμοι πρέπει εν συνεχεία να μελετήσουν το φως που ανακλάται απ΄ τον πλανήτη. 873 00:56:45,000 --> 00:56:49,960 Αυτό θα μεταφέρει το φασματοσκοπικό αποτύπωμα της ατμόσφαιρας του πλανήτη. 874 00:56:50,000 --> 00:56:53,280 Ποιός ξέρει, ίσως σε 15 χρόνια να μπορούμε να καταγράψουμε τα ίχνη 875 00:56:53,320 --> 00:56:55,600 οξυγόνου, μεθανίου και όζοντος. 876 00:56:55,720 --> 00:56:58,800 Τα σημάδια της ζωής. 877 00:57:01,000 --> 00:57:03,520 Το Σύμπαν είναι γεμάτο εκπλήξεις. 878 00:57:03,640 --> 00:57:05,960 Ο ουρανός θα μας εντυπωσιάζει πάντα. 879 00:57:06,080 --> 00:57:08,960 Γι αυτό εκατοντάδες χιλιάδες ερασιτέχνες αστρονόμοι σ' όλη τη Γη 880 00:57:09,000 --> 00:57:11,520 βγαίνουν τις καθαρές νύχτες για να θαυμάσουν 881 00:57:11,640 --> 00:57:13,200 το Σύμπαν. 882 00:57:13,240 --> 00:57:15,520 Τα τηλεσκόπιά τους είναι κατά πολύ καλύτερα απ' αυτά που χρησιμοποιούσε 883 00:57:15,640 --> 00:57:16,960 ο Γαλιλαίος. 884 00:57:17,000 --> 00:57:20,600 Οι ψηφιακές εικόνες ξεπερνούν τις φωτογραφικές παρατηρήσεις 885 00:57:20,640 --> 00:57:23,760 που πραγματοποιούσαν επιστήμονες μόλις μερικές δεκαετίες πριν. 886 00:57:23,880 --> 00:57:27,200 Η κοσμική αναζήτηση των αστρονόμων και η τηλεσκοπική 887 00:57:27,240 --> 00:57:30,760 εξερεύνηση του Σύμπαντος μετρά μόνο 400 χρόνια. 888 00:57:30,799 --> 00:57:35,040 Υπάρχουν ακόμη πολλές αχαρτογράφητες περιοχές εκεί έξω. 889 00:57:35,560 --> 00:57:38,880 Προοδεύσαμε αρκετά από τότε που ο Γαλιλαίος ξεκίνησε να χαρτογραφεί τον ουρανό 890 00:57:39,000 --> 00:57:42,200 με το τηλεσκόπιό του πριν από τέσσερις αιώνες. 891 00:57:42,240 --> 00:57:45,440 Σήμερα ακόμη παρατηρούμε το Σύμπαν με τηλεσκόπια 892 00:57:45,480 --> 00:57:50,800 όχι μόνο από τη Γη αλλά και από τις αχανείς εκτάσεις του διαστήματος. 893 00:57:50,920 --> 00:57:54,520 Το κίνητρο του ανθρώπου βασίζεται στην αστείρευτη εφευρετικότητα 894 00:57:54,640 --> 00:57:57,680 και περιέργεια. 895 00:57:57,799 --> 00:58:00,360 Μόλις αρχίσαμε να απαντάμε σε μερικά από τα μεγαλύτερα 896 00:58:00,400 --> 00:58:02,440 ερωτήματα που έχουν τεθεί. 897 00:58:02,480 --> 00:58:05,120 Έχουμε καταγράψει περισσότερους από 300 πλανήτες γύρω από άλλα άστρα 898 00:58:05,160 --> 00:58:09,200 στο γαλαξία μας και εντοπίσαμε οργανικά μόρια σε πλανήτες γύρω 899 00:58:09,240 --> 00:58:12,760 από μακρινά άστρα. 900 00:58:12,799 --> 00:58:17,440 Αυτές οι απίστευτες ανακαλύψεις μπορεί να δείχνουν ότι βρισκόμαστε στο ζενίθ 901 00:58:17,520 --> 00:58:21,520 της ανθρώπινης εξερεύνησης αλλά τα καλύτερα σίγουρα έπονται. 902 00:58:21,640 --> 00:58:24,440 Μπορείτε και σεις να συμμετέχετε στις ανακαλύψεις. 903 00:58:24,480 --> 00:58:29,200 Κοιτάξτε ψηλά και θαυμάστε!