1 00:00:00,000 --> 00:00:05,000 Η κατανόηση της τεράστιας κλίμακας του Σύμπαντος δεν είναι εύκολη 2 00:00:05,000 --> 00:00:10,000 όμως το Χαμπλ μας βοήθησε να κατανοήσουμε τον ουρανό γύρω μας, 3 00:00:10,000 --> 00:00:15,000 Διείσδυσε βαθιά μέχρι τα πέρατα του ορατού Σύμπαντος 4 00:00:15,000 --> 00:00:23,000 και κατέγραψε στιγμιότυπα του όπως φαίνονταν στο κοσμικό παρελθόν, πριν από δις χρόνια. 5 00:00:40,000 --> 00:00:44,000 Επεισόδιο 68: Η μηχανή του χρόνου του Χαμπλ 6 00:00:47,000 --> 00:00:52,000 Παρουσιάζει ο Δρ. Τζέι ή κατά κόσμον Δρ. Τζο Λίσκε 7 00:00:54,000 --> 00:00:58,000 Το Σύμπαν είναι πολύ μεγάλο και πολύ παλιό 8 00:00:58,000 --> 00:01:04,000 Οι αποστάσεις και οι χρονικές κλίμακες της αστρονομίας είναι μερικές φορές δύσκολα κατανοητές 9 00:01:04,000 --> 00:01:09,000 Για παράδειγμα, συνήθως θεωρούμε το Ηλιακό μας Σύστημα πολύ μεγάλο 10 00:01:09,000 --> 00:01:16,000 άλλωστε θα χρειαζόμαστε 600 χρόνια για να ταξιδέψουμε ως το Ποσειδώνα με τη ταχύτητα ενός συνηθισμένου αεροσκάφους. 11 00:01:16,000 --> 00:01:22,000 Όμως σε κοσμική κλίμακα, το Ηλιακό μας Σύστημα είναι μόνο ένα ελάχιστο σημείο. 12 00:01:24,000 --> 00:01:30,000 Καθώς δε μπορούμε να ταξιδέψουμε σε άλλους γαλαξίες ή αστρικά συστήματα 13 00:01:30,000 --> 00:01:33,000 χρησιμοποιούμε τηλεσκόπια όπως το Χαμπλ. 14 00:01:34,000 --> 00:01:38,000 Ένας από τους κύριους επιστημονικούς σκοπούς για την κατασκευή του Χαμπλ 15 00:01:38,000 --> 00:01:43,000 ήταν να μετρηθεί το μέγεθος και η ηλικία του Σύμπαντος. 16 00:01:43,000 --> 00:01:48,000 Με αυτό το στόχο παρήχθησαν μερικές από τις πλέον χαρακτηριστικές εικόνες του τηλεσκοπίου, 17 00:01:48,000 --> 00:01:55,000 καθώς το Χαμπλ παρατηρούσε το μακρινό Σύμπαν για να δει πώς ήταν οι γαλαξίες στο παρελθόν. 18 00:01:58,000 --> 00:02:02,000 Πώς μπορεί λοιπόν το Χαμπλ να βλέπει στο παρελθόν; 19 00:02:02,000 --> 00:02:09,000 Αυτό συμβαίνει καθώς το φως, όπως και ένα διαστημόπλοιο, ταξιδεύει με πεπερασμένη ταχύτητα. 20 00:02:09,000 --> 00:02:15,000 300.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο είναι πολύ μεγάλη ταχύτητα, αλλά είναι πεπερασμένη. 21 00:02:15,000 --> 00:02:20,000 Αυτό σημαίνει πως κατ' αρχήν, ότι βλέπουμε είναι κάτι από το παρελθόν. 22 00:02:20,000 --> 00:02:27,000 Κανονικά, στη καθημερινή μας ζωή, δεν έχει σημασία, καθώς οι αποστάσεις είναι πολύ μικρές. 23 00:02:27,000 --> 00:02:32,000 Όμως, όταν κοιτάζουμε τη Σελήνη, τη βλέπουμε όπως ήταν πριν ένα δευτερόλεπτο. 24 00:02:38,000 --> 00:02:42,000 Τον Ήλιο τον βλέπουμε όπως ήταν πριν από οκτώ λεπτά. 25 00:02:43,000 --> 00:02:45,000 Το κοντινότερό μας άστρο όπως ήταν πριν από τέσσερα χρόνια, 26 00:02:45,000 --> 00:02:53,000 και τα όρια του Γαλαξία μας όπως ήταν πριν από 100.000 χρόνια. 27 00:02:54,000 --> 00:03:02,000 Καθώς κοιτάμε πιο μακριά, τα χιλιάδες χρόνια γίνονται εκατομμύρια και ακόμη και δισεκατομμύρια, 28 00:03:02,000 --> 00:03:05,000 φθάνοντας μέχρι τότε που το Σύμπαν μας ήταν πολύ νέο. 29 00:03:05,000 --> 00:03:10,000 Βλέπουμε αυτούς τους γαλαξίες όπως ήταν στο πολύ μακρινό παρελθόν. 30 00:03:11,000 --> 00:03:18,000 Οι κοντινοί μας γαλαξίες είναι πλήρως σχηματισμένοι, ως κομψοί σπειροειδείς ή ομαλοί ελλειπτικοί. 31 00:03:18,000 --> 00:03:28,000 Καθώς ταξιδεύουμε στο παρελθόν βλέπουμε τραχιά νήπια, στη διαδικασία εξέλιξής τους σε πλήρως ανεπτυγμένους γαλαξίες. 32 00:03:32,000 --> 00:03:36,000 Η καλύτερη απεικόνισή τους βρίσκεται στις εικόνες βαθέως πεδίου του Χαμπλ. 33 00:03:36,000 --> 00:03:43,000 Για να ληφθούν αυτές οι εικόνες, το Χαμπλ παρατήρησε τις ίδιες περιοχές του ουρανού για πολύ μεγάλες χρονικές περιόδους 34 00:03:43,000 --> 00:03:49,000 συλλέγοντας αρκετό φως για να καταγράψει εξαιρετικά αμυδρά και πάρα πολύ μακρινά αντικείμενα. 35 00:03:50,000 --> 00:03:55,000 Αυτές οι εικόνες περιέχουν μερικούς από τους πιο μακρινούς γαλαξίες που έχουν ποτέ παρατηρηθεί 36 00:03:55,000 --> 00:04:04,000 φθάνοντας ως και 13,2 δις χρόνια πριν, όταν το Σύμπαν ήταν μόλις περίπου 500 εκατομμυρίων ετών. 37 00:04:05,000 --> 00:04:11,000 Τόσο πίσω στο χρόνο, ο Γαλαξίας μας ίσως είχε μόλις σχηματιστεί. 38 00:04:11,000 --> 00:04:18,000 Όμως η Γη θα εμφανίζονταν περίπου 8,5 δις χρόνια αργότερα. 39 00:04:18,000 --> 00:04:25,000 Ολόκληρη η ιστορία της Γης καταλαμβάνει μόλις ένα τρίτο περίπου της ηλικίας του Σύμπαντος 40 00:04:25,000 --> 00:04:29,000 από το σχηματισμό της, στην εμφάνιση των δεινοσαύρων, 41 00:04:29,000 --> 00:04:32,000 τη πρώιμη ζωή και τον άνθρωπο, 42 00:04:32,000 --> 00:04:43,000 μέχρι σήμερα, όπου οι αστρονόμοι χρησιμοποιούν το Χαμπλ για να δουν μερικούς πρώιμους κατοίκους του Σύμπαντος και να ερευνήσουν τις καταβολές μας. 43 00:04:45,000 --> 00:04:49,000 Γνωρίζουμε λοιπόν πώς μοιάζουν αυτοί οι πολύ μακρινοί γαλαξίες σήμερα; 44 00:04:49,000 --> 00:04:51,000 Λοιπόν, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι. 45 00:04:51,000 --> 00:04:58,000 Γνωρίζουμε όμως, ότι το Σύμπαν σε μεγάλη κλίμακα μοιάζει περίπου το ίδιο παντού. 46 00:04:58,000 --> 00:05:08,000 Αυτό σημαίνει ότι σήμερα, αυτοί οι πολύ μακρινοί γαλαξίες θα μοιάζουν με τους γαλαξίες της κοντινής μας περιοχής του Σύμπαντος. 47 00:05:08,000 --> 00:05:15,000 Και αντίστροφα, κοιτώντας αυτούς τους μακρινούς γαλαξίες, παρατηρούμε, κατά κάποιο τρόπο, το δικό μας παρελθόν. 48 00:05:17,000 --> 00:05:26,000 Το Χαμπλ ερευνά ακόμη το μακρινό Σύμπαν για στοιχεία της δημιουργίας και της εξέλιξής του. 49 00:05:26,000 --> 00:05:35,000 Αρκετές από τις επισκοπήσεις του Χαμπλ, όπως οι CANDELS, CLASH και GOODS αναζητούν μακρινές εκρήξεις υπερκαινοφανών, 50 00:05:35,000 --> 00:05:38,000 αντικειμένων που αποτελούν καλούς δείκτες απόστασης. 51 00:05:40,000 --> 00:05:48,000 Οι παρατηρήσεις μακρινών υπερκαινοφανών οδήγησαν στην ανακάλυψη της επιταχυνόμενης διαστολής του Σύμπαντος 52 00:05:48,000 --> 00:05:55,000 που απέδωσε το βραβείο Νομπέλ Φυσικής το 2011 σε τρεις αστρονόμους. 53 00:05:56,000 --> 00:06:06,000 Χρησιμοποιώντας το Χαμπλ, παρατηρούμε το Σύμπαν όπως ήταν κάποτε - πηγαίνοντας πίσω στο χρόνο πριν από τον Ήλιο, και ίσως πριν από το σχηματισμό του Γαλαξία μας. 54 00:06:06,000 --> 00:06:15,000 Ο διάδοχος του Χαμπλ, το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Τζέιμς Γουέμπ, που ετοιμάζεται για το 2018, θα σπρώξει αυτό το όριο ακόμη πιο πέρα, 55 00:06:15,000 --> 00:06:21,000 και ίσως μας επιτρέψει να παρατηρήσουμε την πρώτη γενιά γαλαξιών που σχηματίστηκαν στο Σύμπαν. 56 00:06:22,000 --> 00:06:29,000 Είμαι ο Δρ. Τζέι και εδώ τελειώνει και αυτό το επεισόδιο του Hubblecast. Για μια ακόμα φορά η φύση μας εκπλήσσει πέρα από κάθε φαντασία. 57 00:06:33,000 --> 00:06:38,000 Το Hubblecast είναι μία παραγωγή του ESA/Hubble στο Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο στη Γερμανία. 58 00:06:38,000 --> 00:06:43,000 Η αποστολή του Χαμπλ αποτελεί διεθνή συνεργασία μεταξύ της NASA και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. 59 00:06:43,000 --> 00:06:46,000 www.spacetelescope.org 60 00:06:50,000 --> 00:06:54,000 Κείμενα: ESA/Hubble. Μετάφραση: Μανώλης Ζούλιας